Sıcaklar Enfeksiyonları Tetikliyor

Özellikle sıcak havayı seven enfeksiyonlar yaz aylarında daha hızlı yayılır ve aniden ortaya çıkar. Hastalar yaz aylarında ishal, göz-kulak enfeksiyonları, mantar hastalığı ya da kene nedeniyle doktorların kapısını daha sık çalar.Yenilen yiyeceklerin kalitesine, yüzmek için girilen suyun hijyenine yaz aylarında daha çok dikkat edilmesi gerekir.

Dr. Aylin İzat Liceoğlu

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı

Yaz sıcakları enfeksiyonları tetikler, hastalıklarda artış görülür. Hava sıcaklığının giderek yükselmesi ile birlikte, tatiller, doğada yapılan piknikler, dışarıda yenen yemekler ve havuz-denize girilme oranı daha da artar. Bu keyifli zamanlar ise sıcak havayı seven enfeksiyonlar ile bölünür. Yiyecek ve içeceklerin sıcak havada daha kısa sürede bozulması ya da hijyenik olmayan sularda yüzülmesi enfeksiyona bağlı görülen hastalıkların artmasına neden olur.

Yazın Dışarda Değil Evde Anne Yemeği Tercih Edin

Yaz dönemi ishalleri:

• İshal günde 3 veya daha fazla sayıda sulu dışkılama halidir. Bakterilerin yol açtığı ishaller iki şekilde olur. Mikroorganizma, gıda ya da sıvı tüketimi sırasında ağız yolu ile alınır ve bağırsakta oluşan hastalık, ateşin eşlik edebildiği, dışkıda kan ve iltihabın olabildiği enfeksiyonlar şeklinde seyreder. Ayrıca uygun olmayan koşullarda bekleyen gıdalarda mikroorganizma toksin üretir ve bu toksinler sıvı ve gıda tüketimi sırasına ağız yolu ile alınır. Bu durumda hastalık genellikle bulantı kusma ile başlar, her zaman ishal eşlik etmeyebilir. Genellikle kısa sürede hastalık kendini toparlar.
• Bunun yanı sıra yaz dönemi bazı viral sebepli ishaller açısından da risklidir. Gıda ve sıvı yolu ile alınan viral etkenler genellikle ateşsiz ishal yaparlar. Bir haftaya kadar ishal süresi devam edebilir.
• İshal ve kusmaların korkutan tarafı kişide oluşan sıvı ve mineral kaybıdır. Özellikle 5 yaş altı çocuklar, ileri yaştakiler ve kronik hastalıklara sahip kişilerde ishal nedeni ile oluşan sıvı kaybı tehlikeli olabilir.  Ateşin eşlik ettiği, sıvı kaybının fazla olduğu durumlarda doktora başvurmak uygun olacaktır.
• Korunmada öncelik kişisel hijyene ve gıda hijyenine dikkat etmektir.
  • Sıcak havalarda dışarıda yapılan yiyeceklerin ne kadar süre ile bekletildiğini bilemeyeceğiniz için, evde yemek yemeyi tercih edin. Özellikle iyi pişmiş ve sıcak servis yapılan “anne yemeği” olarak tabir edilen yiyecekleri seçin (çorba, pilav, makarna)
  • Meyve, fındık ve kalın kabuklu sebzeleri yiyin, kendiniz soyun.
  • Konserve yiyecekleri tercih edin.
  • Her fırsatta ellerinizi yıkayın.
  • Eğer öneriliyorsa proflaktik ilaç kullanın.
  • Lifli, çiğ sebze ve salatalardan kaçının.
  • İnce kabuklu meyvelerden kaçının.
  • Pişmemiş-çiğ, az pişmiş et ve et ürünlerinden, krema, mayonezli salatalardan kaçının.
  • Kirletilmiş bölgelerde yakalanan ve az pişmiş deniz ürünlerinden kaçının.
  • Pastörize edilmemiş süt ürünleri kullanmayın, yumuşak peynirleri yemeyin.
  • Rus salatası gibi çiğ materyal içeren ve elle hazırlanan yiyeceklerden kaçının.
  • Temizliğinden emin olmadığınız suları içmeyin. Yemeklerinizi bu sular ile pişirmeyin.
  • Sokakta satılan yiyecekleri tüketmeyin.

Boğaz Ağrısı Sadece Kışın Görülmez

Yazın görülebilen viral enfeksiyonlar:

• Hastalar sıklıkla boğaz ağrısı gibi üst solunum yollarında ortaya çıkan hastalıkların yalnızca kış aylarında görüldüğünü düşünürler. Ancak enfeksiyonlar genelde bulaşıcı hastalık olması nedeniyle mevsim ayrımı yapmazlar. Aksine toplu yerlerde çalışanlarda; kreşlerde, okullarda, otobüslerde bir hastalık olması bütün hastalığın geometrik olarak yayılmasına yol açabiliyor. Yaz aylarında da buna bağlı birçok viral enfeksiyon görülür.
• Özellikle yaz başlangıcında adenoviruslara bağlı ateş-boğaz ağrısı şeklinde enfeksiyonlar, hafif -orta şiddette boğaz ağrısı, burun akması veya kusma ishal ile seyredebilen ancak nadiren daha ciddi klinik tablolara yol açabilen enterovirus’lere bağlı hastalıklar, parainfluenza 3’e bağlı bazen sadece soğuk algınlığı şeklinde zaman zaman da krup, bronşit şeklinde enfeksiyonlar görülebilir.
• Ayrıca yaz aylarında oluşan sıcaklığa bağlı el-ayak hastalığı olarak bilinen ve bulaşıcı olan viral hastalıklarda da artış görülür. Bu hastalıkta kişinin ağız içinde, el ve ayaklarında yaralar, ağız içinde ise sık sık aftlar görülür.

Enfeksiyonlara Karşı Hijyene Dikkat!

Diğer enfeksiyonlar:

• Yaz aylarında gidilen tatiller, piknikler ve havuz-deniz kullanımı enfeksiyon görülmesini artırır. Havuz ya da deniz kullanımında, girilen suyun hijyen oranının düşük olması, kum veya kire bağlı kulak kanalında enfeksiyon gelişme sıklığı daha fazla olabilir. Yine aynı şekilde temiz olmayan sularda veya yeterince temizlenmeyen havuzlarda yüzmeye bağlı göz enfeksiyonları veya parazitiklere bağlı enfeksiyonlar görülebilir. Bu nedenle hijyeninden emin olunmayan sularda yüzülmemeli. Yüzücü gözlüğü, gerekli durumlarda ise kulak tıpacından faydalanılması gerekir.
• Kadınlarda ıslak mayo ile uzun sure durmaya bağlı sistit şeklinde idrar yolu, genital mantar enfeksiyonları veya cilt ve ayaklarda ısı ve nemin fazla olduğu durumlarda mantar enfeksiyonları sıklığı artabilir. Cilt ve cilt altı dokuda enfeksiyonları daha fazla görülebilir. Sık sık mayo değiştirilmesi, ortak ıslak kullanım alanlarında terlik giyilmesi, hastalık riskini azaltmaktadır.
• Açık havada, kırlarda, piknik yapılması ya da doğa yürüyüşleri, kenelerle temasa bağlı bazı hastalıklar görülebilir. Kene riski bulunan kırsal alanlara gidenler, vücudu örten ve açık renkli giysiler giyinmelidir.

Enfeksiyon belirtileri olduğunda ilgili branş doktoruna kısa sürede başvurmak önemlidir.