Duygusal Stres Kalbi Kırıyor

Ani gelişen şiddetli üzüntü, hayal kırıklığı veya stres sonrası kandaki stres hormon düzeylerinin dokular için hasar oluşturacak düzeylerde artması, kalbi olumsuz etkiler. Kırık Kalp Sendromu, ani başlayan göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı, baş dönmesi ve bayılma gibi belirtilerle kendini gösterir.

Prof. Dr. Ali Buturak

Kardiyoloji Uzmanı

Duygusal stres tetiklemesi ile kişide ani başlayan göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı, baş dönmesi ve bayılma gibi şikayetlerle ortaya çıkan tablo literatürde kırık kalp sendromu olarak adlandırılır. Genellikle kalp krizi ile karıştırılır.

Her ne kadar yoğun duygusal travmalar kalp kırıklığına yol açsa da aslında fiziki olarak da kalp üzerinde belirgin etkiler yaratabilir. Hatta yaşanan şikayetler kalp krizi ile birebir aynı özellikleri taşır. İlk kez Japonya’da 1990 yılında Takatsubo Sendromu olarak tanımlanan Kırık Kalp Sendromu, ani başlayan göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı, baş dönmesi ve bayılma gibi belirtilerle kendini gösterir. Ön tanısı kalp krizi olan hastaların yüzde 2-3’ünde gerçek tanı Kırık Kalp Sendromu olarak saptanır. Hastalık kadınlarda daha sık görüldüğü için bu oran yüzde 5-6’ya kadar çıkabilir.

Uzun süreli ilişki sonrası ayrılık, boşanma tetikliyor

Sıklıkla kişinin, eş, sevgili veya birinci derece ya da çok sevdiği yakınını kaybetmesi, uzun süreli ilişki sonrası ayrılık, boşanma veya aldatılma gibi ağır duygusal durum veya kişiyi derinden sarsacak haberler alması (kanser hastası olduğunu öğrenmesi…vb.) gibi ani psikolojik travmaların hastalığı tetikler.

Kişinin yaşadığı boğulma tehlikesi, deprem gibi doğal afet ve bazı fiziksel travmalarda kırık kalp sendromuna sebep olabilir.

Duygusal travmalar nasıl fiziki sonuçlar doğurur?

Kişide ani gelişen şiddetli üzüntü, hayal kırıklığı veya stres sonrası beyindeki bazı bölgelerin aşırı aktivite göstermesi sonucu kandaki stres hormon düzeyleri dokularda hasar oluşturacak şekilde artar. Bu hormonlar, kalp kası ve kalbin küçük kılcal damarlarına hücum ederek kalp kasında ani başlayan kasılma kusuru ve kalp damar dolaşımını bozacak şekilde küçük damarlarda fonksiyon kaybına yol açar.

Kalp krizi ile karıştırıyor

Ani başlayan göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı, baş dönmesi, bayılma gibi şikayetler varsa özellikle son 1-5 gün içerisinde psikolojik veya fiziksel stres yaşanmışsa bu kişilerin vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmaları gerekir. Özellikle ani başlayan göğüs ağrısı, kalp krizi ile karıştırılmasına sebep olur. Kırık kalp sendromundan şüphe edilen hastalarda; kalp kası hasarını gösteren kan testleri, elektrokardiyografi, ekokardiyografi, telekardiyografi ve koroner anjiyografi ile tanı konulur.

Olası komplikasyonları önlemek için tedavi şart

Kırık kalp sendromu çoğunlukla iyi seyirli ve kendiliğinden düzelen bir durumdur.

Ancak buna karşın tanı konulan her hasta hastaneye yatırılarak tedavi edilir. Bu hastaların yapılan koroner anjiyografilerinde koroner arterler normaldir. Kalp kasında kasılma kusuru oluşturan kalp kası hasarı vardır. Bu nedenle kalp yetersizliği, hayati risk oluşturacak ritim bozuklukları ve diğer komplikasyonlar açısından (bayılma, kalp içinden beyine ve diğer bölgelere pıhtı atması…vb.) yakın takip edilmeli, tedavi almadır. Hastada kalp yetersizliği bulguları varsa mutlaka ilaç tedavisi başlanmalıdır. Ritim bozukluğu veya kalp içi pıhtı oluşumu gibi durumlar gerektiği şekilde tedavi edilmeli, hasta desteklenmelidir.

Kalp kası hasarı birçok hastada geçici ve başlangıçta genellikle birkaç hafta sonra kalp kasılma ve gevşeme fonksiyonlarının tamamen düzelir. Nadiren yüzde 1’den daha düşük oranda, kalıcı hasar bırakabilir. Burada en önemli nokta, hastanın tanı konar konmaz uygun tedavi ve desteği almasıdır.

Kırık kalp sendromuna karşı bu önlemler alınabilir!

Kırık kalp sendromunu önlemeye yönelik bilinen bir tedavi bulunmaz ancak alınabilecek bazı önlemlerin fayda sağlar. Stres yönetimi ve problem çözme tekniklerini öğrenmek, fiziksel ve duygusal stresi sınırlamaya yardımcı olabilir. Yoga, meditasyon, günlük tutma veya farkındalık uygulamak, sıcak banyo yapmak, kokulu mumların yakılması, uzun derin nefesler alınıp yavaşça nefes vermek gibi gevşeme tekniklerinin uygulanması faydalı olabilir. Stresin kaynağına bağlı olarak, hakkında konuşmak ve başa çıkma becerilerini paylaşmak için bir destek grubuna katılmak veya profesyonel danışman da stres yönetimine yardımcı olur. Ayrıca sağlıklı alışkanlıklar edinmek, Akdeniz diyeti gibi sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanmak, düzenli egzersiz yapmak (haftada en az beş kez 30 dakika), yeterli uyumak (gece 7-9 saat), sosyalleşmek, tütün ve tütün ürünlerinin kullanımından kaçınmak da duygusal ve fiziksel stresi önlemede fayda sağlayacaktır.