Çocukta Fıtık Varsa

Çocukta fıtık, cerrahi müdahale gerektiren en sık sorunlardan birisi olunca konu çocuk cerrahisine odaklanır. Çocukta fıtıksa ve ameliyat edilmesi gerekiyorsa bu yazıyı dikkatlice okuyun.

Dr. Mustafa Okumuş

Çocuk Cerrahisi Uzmanı

Çocukta fıtık varsa sanılanın aksine öksürükle, ağlamayla veya ıkınmayla oluşmaz. Ortalama her 100 çocuktan 2-4’de kasık fıtığı görülürken, erkeklerde fıtığa kızlardan 4 kat daha fazla rastlıyoruz.

Türkiye’de çocuk cerrahisi son 25-30 yılda oldukça büyük aşamalar kaydetti. Ebeveynler çocuk cerrahisi tedavisinde hastane ve doktor seçimi yaparken bilinçli ve tedbirli olmalı.

“FITIK; AĞLAMA,ÖKSÜRÜK VE IKINMAYLA OLUŞMAZ”
Fıtık nedir diye sorulacak olursa; bebek anne karnında iken, çocuğun karnındaki barsakları çevreleyen zar eldiven parmağı gibi uzayarak kasık kanalından dışarıya doğru çıkar. Genellikle bu kese şeklindeki oluşum kendiliğinden körelir ve kaybolur. Körelmediği zaman, eğer genişliğine uygunsa bu açıklıktan barsaklar dışarıya doğru çıkar ve fıtık oluşur. Kızlarda fıtık kesesinin içine daha çok yumurtalıklar girer. Kontrolsüz kalan ve boğulan fıtıklarda yumurtalıkların kaybına kadar gidebilen kötü sonuçlar ortaya çıkabilir. Tedavi prensipleri erkeklerden farklı değildir.

“Çocuk ameliyatları uygun şartlara sahip hastanelerde yapılmalıdır.”
Çocuk fıtıkları acil olarak değerlendirilmelidir. Çünkü çocuk fıtıklarının boğulma (sıkışma) oranı çok yüksektir. Bu yüzden çocuğun ameliyatını riske sokabilecek herhangi bir hastalığı yoksa en kısa zamanda ameliyat edilmelidir. Çocuğun kaç günlük veya kaç aylık olduğunun önemi yoktur. Deneyimli bir cerrah ve anestezist ile ameliyatın tehlikesi yok denecek kadar azdır. Hasta ameliyat sabahı hastaneye yatırılır ve operasyondan birkaç saat sonra taburcu edilir. Ameliyat öncesi anne sütü ile beslenen bebeklerde 4 saat, daha büyük çocuklarda ise 6 saat açlık süresi gereklidir. Normal şartlar altında ameliyat sonrası fıtık oluşmasını beklemeyiz. Ama tüm dünyada bu ameliyatlardan sonra tekrar fıtık oluşma ihtimali 1000’ de 1 ila 8 arasındadır.
“Göbek fıtığı için 4-5 yaşa kadar beklenebilir”
Anne karnında bebek, göbeğinden geçen damarlar sayesinde anneye bağlanır ve beslenir. Dolayısı ile bu damarların geçtiği yerde yani göbekte bazen zayıf bir bölge oluşur. Daha çok çocuk ağlarken şiştiği görülür. Eğer bu zayıf bölgenin çapı çok büyük değilse genellikle ilk bir yılda kendiliğinden kapanır. Eğer çap büyükse erken ameliyat yapılır. Küçük çaplı göbek fıtıklarında, duruma ve hastanın gidişatına göre 4-5 yaşına kadar da beklenebilir.
Su Fıtığı ( Hidrosel ) ve kordon kisti

Fıtığın oluşumunu açıklarken söylediğimiz, kasık kanalından inen eldiven parmağı şeklindeki oluşumun boynu barsakların geçmesine izin vermeyecek kadar darsa, bu durumda kanala ve yumurtaların çevresine karnın içinden sıvı dolar ve hidrosel oluşur. Hidrosellerin yüzde 80-85’ i ilk iki yılda kendiliğinden düzelir. Bu nedenle özel haller dışında 2 yaşından önce hidroseller ameliyat edilmez. Çocuk 2 yaşına geldiğinde hidrosel hala devam ediyorsa veya 2 yaşından sonra ortaya çıktıysa beklemeden ameliyat edilmelidir. Eğer torbadaki sıvı çok fazlaysa ve çok sık azalıp artıyorsa, sıvının fazlalığına bağlı olarak torba çok gergin hale geldiyse ve çocuğa rahatsızlık veriyorsa erken ameliyat yapılır. Hidrosel sıvısı iğne ile boşaltılırsa, kesenin boynu açık olduğu için karın sıvısı torbayı dolduracaktır ve tekrar hidrosel oluşacaktır. Ayrıca bu işlemde yumurtalıklara infeksiyon (mikrobik hastalık) bulaşma riski çok yüksektir. Bu nedenle iğne ile boşaltma bir tedavi yöntemi olarak kabul edilmez.