Kanserde Görüntüleme Yöntemleri

Kanser teşhis-tedavisinde, izlenmesi, takibi önemlidir. Özellikle tedavi rotasının çizilmesinde gelişmiş görüntüleme yöntemleri ön plana çıkıyor.

Dr. Esra Çay Radyoloji Uzm.

Dr. Nesrin Canpolat Nükleer Tıp Uzm.

Kanser erken teşhis ve tedavisinde rota belirleyen yöntemler gün geçtikçe artıyor. Günümüzde en çok kullanılan ve tavsiye edilen yöntemler;

Dijital Mamografi ve Meme Ultrasonu

Meme kanserinin erken teşhisinde kullanılıyor. Yıllık taramalar ile erken dönemde tespit edilebilen meme kanserinin erken teşhis ile tedavisi mümkün. Ulusal mamografi tarama programlarının aktif şekilde uygulandığı bazı Avrupa ülkelerinde meme kanserinden ölüm oranı gün geçtikçe azalıyor. Mamografi ve ultrasonun yanı sıra genetik olarak meme kanseri açısından yüksek riskli grupta yer alan kişilerde ise tarama amaçlı olarak “Meme MR”ının kullanımı güncel yaklaşımlar arasında yerini alıyor.

Akciğer Grafisi ve Düşük Doz Akciğer Tomografisi

Akciğer kanserinin erken teşhisinde tarama amaçlı kullanılan görüntüleme yöntemlerinin başında gelir. Hatta akciğer kanseri gelişimi açısından yüksek risk taşıyan hastalarda düşük doz akciğer tomografisinin kullanımı erken tanı ile tedavi şansını artırır. Amerikan Akciğer Derneği 30 yıl boyunca günde bir paket sigara içmiş kişiler, sigara içen ya da sigarayı bırakmış 55 – 74 yaş arası kişiler, sigarayı bırakmasının üzerinden 15 yıldan daha az zaman geçmiş kişilerde tarama amaçlı olarak akciğer grafisi yerine, düşük doz akciğer tomografisini önerir. Yüksek risk taşıyanların düşük doz akciğer tomografisi ile taranması hem akciğer kanserinin erken teşhisini sağlıyor, hem de radyasyon ile ilişkili riskleri minimize ediyor. Risk grubuna girmeyen kişilerde ise akciğer grafisi tarama yöntemi olarak yeterli kalıyor.

Tiroid Ultrasonografisi

Tiroid kanserlerinin saptanmasında kullanılan en etkin tanı yöntemi. Ayrıca, ultrasonografi kılavuzluğunda yapılan “Tiroid aspirasyon biyopsisi” ile kansere kesin tanı koymak mümkün hale geliyor. Radyasyon içermeyen “Batın Ultrasonografisi” ile karaciğer, dalak, böbrekler, safra kesesi, pankreas, mesane gibi karın içi organlar ve kadınlarda rahim ve yumurtalıklar ile erkeklerde prostat etkin şekilde değerlendiriliyor. Ultrasonografi kılavuzluğunda yapılan “Prostat iğne biyopsisi” ise prostat kanseri tanısını kesinleştirmede kullanılıyor. Tanı konulduktan sonraki en önemli aşama hastalığın evrelemesi, diğer bir deyişle yayılımının tespitidir. Tümörün saptanması, tümör yayılım derecesinin belirlenmesi, radyoterapi planlaması, tedaviye yanıtın değerlendirilmesi ve bazı durumlarda mevcut kitlenin iyi huylu mu kötü huylu mu olduğunu belirleme amacıyla radyolojik görüntüleme yöntemlerinin yanısıra PET/BT’den faydalanılır. PET/BT ile yalnızca evreleme değil, tedaviye verilen metabolik yanıtın değerlendirilmesi, radyolojik olarak tanısı konulamayan nüks ve metastazların saptanması da etkin bir şekilde sağlanır.