Küme Tipi Baş Ağrısı Habercileri
Kesin nedeni bilinmeyen küme tipi baş ağrılarında vücudun biyolojik saatindeki anormalliklerin rol oynadığını düşünülüyor. Ağrı atağı sırasında kalp hızında düşme, tansiyonda yükselme, mide salgı üretiminde artış da olabilir. Gelmeden önce sinyalleri dikkate alınırsa ataklar kontrol edilebilir.
Uz. Dr. Özden Yener Çakmak
Nöroloji Uzmanı
Küme tipi baş ağrısı, başın bir tarafında, genellikle göz çevresinde hissedilen dayanılmaz ağrılar olarak tarif edilir. Migren ve gerilim baş ağrısının aksine, küme tipi baş ağrısının gıda, hormonal değişiklik veya stres gibi tetikleyicilerle ilişkili olmadığı belirtiliyor.
20-40 yaş arasında daha sık görülüyor
Küme tipi baş ağrısı, migren ve gerilim tipinden sonra en sık görülen primer tipidir, nedeni tam olarak bilinememektedir. Her yaşta görülebilse de 20-40 yaş arası kişi ve erkeklerde daha sık ortaya çıkar. Sigara ve alkol kullanımı da ağrı başlangıcını tetikleyebilir. Küme tipi baş ağrısı göz etrafında tek taraflı, kısa süreli ve şiddetli baş ağrısı ile karakterize, belli dönemlerde ataklar halinde tekrarlayan türüdür. Genellikle gece uykudan uyandıran şiddetli ağrılar meydana gelir.
Küme dönemler şeklinde ortaya çıkıyor
Küme tipi baş ağrısında ağrı tipik olarak 15-180 dakika arasında sürer, gün içinde 1-8 defa arasında tekrarlayabilir. Ataklar genellikle ay ya da yıllar süren baş ağrısız dönemler ile ayrılmış olan, hafta ya da aylar süren (sıklıkla 1-3 ay) küme dönemleri şeklinde ortaya çıkar. Kişilerde ağrı periyotlarının süresi ve zamanı sabit olabilir. Hastaların daha az kısmında ise düzelme olmaksızın baş ağrısı devam eder ve o zaman sürekli küme (kronik küme) olarak adlandırılır.
En çok gözü vuruyor
Küme tipi baş ağrısı tek taraflı, şiddetli, daha çok göz etrafında kendini gösteren ağrılarla meydana gelir. Ağrının bir diğer tipik özelliği genellikle gece ya da sabaha karşı ve aynı saatlerde başlamasıdır.
Ağrıya eşlik eden şu belirtilere de dikkat edilmelidir;
- Aynı taraf gözde kanlanma, yaşarma ya da batma hissi
- Aynı taraf burunda tıkanıklık ya da burun akıntısı
- Aynı taraf alında ya da yüzde terleme
- Aynı taraf göz kapağında düşüklük
- Yüzde ve gözde ödem
- Ajitasyon ve huzursuzluk
Ağrı başlayınca dolaşma ihtiyacı geliyor
Küme baş ağrısı yaşayan kişi genellikle artan huzursuzluk nedeniyle oturamaz ve dolanma ihtiyacı hisseder. Bazen migren tipi ağrılarda da olduğu gibi ışık hassasiyeti olabilir. Ağrı atağı sırasında bradikardi (kalp hızında düşme), hipertansiyon (tansiyonda yükselme), mide salgı üretiminde artış da olabilir.
Tetikleyicileri ortadan kaldırmak önemli
Tedavi basamakları tetikleyicilerin ortadan kaldırılması, atak tedavisi ve uzun süreli koruma yani atakların önlenmesini sağlayan profilaktik tedavi olarak sınıflandırılabilir. Öncelikle hastaların sigara, alkol gibi tetikleyicilerin kullanımını azaltmaları ya da kesmeleri gerekmektedir. Atakları tetikleyebilecek aşırı sıcağa maruziyet ve egzersizden kaçınılmalıdır. Migren ataklarından farklı olarak bu kişilerde gıda hassasiyeti, hormonal ve stresör faktörlerin atak tetikleyici özelliği yoktur.