Ömür Yemeklere Bağlı

Ömür-yaşam kalitesi tüketilen besinlere içiçedir. Günümüzde fast food, katkılı yağlar ve sosların yer aldığı beslenme şekli; hipertansiyon, diyabet, diğer çeşitli metabolik hastalıklarda her geçen gün artışa neden olur.

Dr. Mehmet Yavuz

Nöroloji Uzmanı

Ömür-yaşam doğal besinlerden uzak, katkı maddelerinden zengin beslenme şekli-hayatı kolaylaştırır. Hareketsiz yaşam tarzına teşvik eden teknoloji, beyni etkileyen hastalıklarda da gözle görülür bir artışı beraberinde getiriyor.

Beyin hücrelerinin zarlarında yer alan yağ bileşimleri, beyin fonksiyonlarının eksiksiz ve kusursuz işleyebilmesi açısından önemli bir görevde rol alıyor. Beyindeki tüm hücresel faaliyetler, bu yağ bileşimlerinden zengin zarlar aracılığıyla yapılabiliyor. Beyinde hayati görevler üstlenen beyin hücre zarlarının iletkenlik kalitesi, beyin fonksiyonlarını doğrudan etkilemektedir. Örnek vermek gerekirse; domuz yağıyla beslenen kişilerde hücre zarları kalınlaşmıştır ve iletkenlikleri de oldukça zayıftır. Balık yağı ile beslenmeye özen gösteren kişilerde ise, zarlar yumuşak ve oldukça esnek bir yapıdadır. Bu durum, hücre zarlarının iletkenliği konusunda da olumlu etkileri beraberinde getirir. Beynimizde yaklaşık 10 milyar civarında olan aktif hücrelerdeki sinir iletkenliği ve mesaj iletiminin verimliliği, sinaptik zarların içindeki mikroskobik yağ küreciklerinin kalitesine bağlıdır. Bu yağ kürecikleri ne kadar akışkan olursa, iletişim de o kadar hızlı ve kaliteli olacaktır. Eğer beynin margarin, tereyağı, domuz yağı, kızarmış patates, cips, fast food tarzı gıdalarla zar esnekliği bozulursa; öğrenme, algılama ve bellek gibi tüm beyin faaliyetleri de tehlikeye atılmış olacaktır. Beynimizin randımanlı çalışması için, iki önemli kimyasal bileşiğin hassas bir dengede olması gerekir. Bunlar; Omega 3 balık yağı ve Omega 6 sebze yağlarıdır.

Beyin sağlığı için yararlı ve zararlı besinler

Doymuş hayvan yağları, margarin ve mayonez gibi hidrojenle birleştirilmiş sebze yağları, fast food ve dondurmada bulunan trans yağ asitleri beyne zarar verir. Beynin sağlıklı gelişimine destek olacak besinleri ise şunlardır:

–         Linoleik asit: Yeşil yapraklı sebzeler, kabuklu yemişler ve keten tohumunda bulunur.

–         Zeytinyağı

–         Kanola yağı

–         DHA: Hamsi, somon balığı, sardalya, alabalık, ton balığında bulunur.

–         EPA

–         Maun cevizi

–         Keten tohumu yağı

–         Yağsız et (özelikle yağsız dana ve kuzu eti)

–         Düşük yağlı peynir

–         Fıstık yağı

–         Antep fıstığı

–         Ceviz

Antioksidanlar (Oksit Gidericiler),  Beyni Serbest Radikallere Karşı Koruyor

Beynin ve bedenin yaşlanmasında aktif rol alan serbest radikallerin etkisini antioksidanlar, yani oksit gidericilerle durdurmak mümkündür.  Hücre zarlarının bol miktarda LDL ve sağlıksız doymuş yağ ya da doymamış (Omega 6 gibi) yağları içermesi halinde serbest radikallere gün doğar. Çünkü atık moleküller yani serbest radikaller, en kolay bunlarla tepkimeye girer. Ancak bu tepkimeler, hücre zarlarının işleyişini bozarak, hücre dışına kalsiyum verilip, hücre içine glikoz alınmasına engel olur. Böylece, yeterince glikoz alamayan hücrede enerji sorunları başlar. Hücre dışına atılamayan kalsiyum ise, hücre içinde zehir etkisi yapan glutamatı harekete geçirir. Enerjisiz kalan hücre, glutamatın da etkisiyle tüm işlevselliğini yitirecek duruma gelir.

Ömrümüz Yediklerimize Bağlı

Beden ve beyin ömrünü uzatmak isteyenlerin, bol antioksidan içerikli gıdalara ağırlık vermeleri gerekir. Çilek ve ıspanak gibi antioksidan içeren gıdalarla beslenmek, hafızada yaşlanmayla meydana gelen gerilemeleri durdurmayı ve yavaşlatmayı mümkün kılar. Ispanak ve çileğin içinde bulunan ve güçlü oksit giderici olan flavanoidlerin, tıpkı balık yağında olduğu gibi, beyin hücre zarlarının akışkanlığını artırmaktadır. Yemeklerde sebze ve meyve miktarlarını biraz artırmak, antioksidan etkisinin %25 daha fazla olması demektir. Dolayısıyla, oksit gidericiden zengin beslenmek, uzun ve sağlıklı bir yaşamın anahtarıdır.

Çay İçerek Beyninizi Canlandırın

Beyinde sinsice ilerleyen unutkanlık süreci küçük bir diyet uygulamasıyla kontrol altına alınabilir. Çay, oksit giderici etkisinden dolayı beyin fonksiyonlarını arttırır. Altı bin kadının üzerinde yapılan bir araştırmada düzenli çay içenlerde, içmeyenlere göre felç riskinin yarı yarıya azaldığı tespit edilmiştir. Düzenli olarak içilen çay, kan sulandırıcı etkisi nedeniyle beyin, kalp ve damar hastalıkları üzerinde olumlu etkilere sahiptir. Çayın, beyin hücrelerinin görev dışı kalmasının ilk adımı olan lipit peroksidasyonunu önlediği de düşünülmektedir.

Çayı Çikolatayla Tatlandırarak, Beyin ve Beden Sağlığınızı Güçlendirin

Çikolata, hem kendimizi iyi hissetmemizi sağlayan psikoaktif kimyasallar barındırıyor hem de güçlü oksit giderici maddeler içeriyor. Harvard Üniversitesi’nden bir grup araştırmacının yaptığı araştırma sonucu az da olsa düzenli çikolata yiyen insanların, ortalama 1 yıl daha fazla yaşadığı ortaya çıkmıştır. Çikolata aynı zamanda mutluluk hormonu olan serotonini, keyif ve enerji veren feniletilamin ile endorfini de aktive etmektedir. Bu nedenle, çikolatanın zihni sakinleştirmenin yanı sıra, mutluluk verici etkileri de vardır. Tek olumsuz nokta, çikolata ile birlikte vücuda fazladan kalori alınmasıdır. Kilo problemi olanların ve şeker hastalarının bu konuda dikkatli olmaları gerekir. Çayın yanında tatlandırıcı olarak çikolata kullanımı, beyin ve beden sağlığı için muhteşem bir kombinasyondur. Çayı kurutulmuş dut ya da kayısı ile beraber içmek de aynı etkiyi sağlayacaktır. Böylelikle hem şekerin olumsuz etkilerinden korunmuş hem de güçlü antioksidan alınmış olacaktır.

En Güçlü Antioksidan Sebze Ve Meyveler

Antioksidan açısından en güçlü sebze ve meyveler:

–         Yaban mersini

–         Ayı dutu

–         Keçi yemişi

–         Çilek

–         Ispanak

–         Böğürtlen

–         Brüksel lahanası

–         Karalahana

–         Erik

–         Brokoli

–         Pancar

–         Portakal

–         Kırmızı üzüm ve üzüm suyu

–         Kırmızı dolmalık biber

–         Kiraz

–         Kivi

–         Kızılcık

–         Patlıcan

–         Domates

–         Salatalık

–         Çay