Yerli İlaç Endüstrisi İflasın Eşiğinde

İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası (İEİS) Genel Sekreteri Savaş Malkoç Türkiye’nin ilaçta yerli üretim gücünün tehdit altında olduğu, acil çözüm adımları atılmazsa kalıcı hasarların kaçınılmaz olacağı uyarısında bulundu.

—

İlaç fiyatlandırma sistemindeki yapısal sorunlara dikkat çeken, güncel ekonomik gerçekliklerden uzak ilaç kuru olduğunu söyleyen İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası (İEİS) Genel Sekreteri Savaş Malkoç birçok firmanın ayakta kalma savaşı verdiğini vurguladı.

İlaç sektörünün durumu

Türkiye ilaç pazarı geçen yıl kutu bazında yüzde 3,9 oranında küçülürken, bu daralma 2025’in ilk çeyreğinde de devam etti ve pazar yüzde 3,1 oranında geriledi. En çarpıcı veri ise üretim tarafında yaşandı. 2024 yılında ilaç sanayi üretimi yüzde 7,3 oranında düşerken, Nisan 2025 itibarıyla bu gerileme yıllık ortalamada yüzde 10,8 seviyesine ulaştı.

İEİS; Türk ilaç sektörünün üretim gücü, istihdam ve ihracat potansiyeline yönelik son dönemde geri dönülemeyecek biçimde artan ciddi tehditler karşısında ayakta kalma savaşı veriyor. Genel Sekreteri Savaş Malkoç, en son 24 Ekim’de güncellenen ilaç kurunun ivedilikle yeniden belirlenmesi, fiyatlandırma mevzuatının ise günün koşullarına uygun şekilde reforme edilmesi yönünde çağrıda bulundu.

Sektör Talebinde Net

İlaç fiyatları, mevcut durumda, bir önceki yılın ortalama Avro kurunun yüzde 60’ı alınarak ve yılda sadece bir defa belirlenen ilaç kuruna göre hesaplanmaktadır. Referans fiyatlandırma sistemi devreye alındığında piyasa kurunun yüzde 100’üne tekabül eden ilaç kuru güncel kurun sadece yüzde 46’sına denk gelmektedir. SGK’ya verilen ortalama yüzde 27’lik iskontoları da dikkate alındığında bu oran yüzde 32’lere kadar düşmektedir.

İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası’nın kamu otoritelerine sunduğu politika önerilerinde, ilaç kurunun belirlenmesinde temel alınan yüzde 60 katsayısının 2019 yılı öncesinde olduğu gibi yeniden yüzde 70’e çıkartılması gerektiğine dikkat çekti. Bu oran doğrultusunda temmuz ayı içerisinde ilaç kurunun kurdaki gelişmeler ve maliyet artışlarına uygun şekilde güncellenmesi gerektiği ifade ediliyor.

İlaç kurunun yıl içerisinde 4 defa güncellenmesi ve ilaç kurundaki günümüz koşullarına uygun değişikliklerin gecikmeden sisteme yansıtılması gerektiğine dikkat çeken, İEİS Genel Sekreteri Savaş Malkoç, sözlerine şöyle devam etti:” Bu tablonun devamında ısrarcı olunması halinde ilaç arz güvenliğinde ciddi sıkıntılar oluşur. İlaç sanayimizin yıllardır maruz kaldığı ekonomik baskı artık katlanılamaz bir noktadadır. İlaç kuru ile piyasa kuru arasındaki makasın sürekli açılması, artan maliyetler ve yüksek kredi faizi firmaları iflas noktasına sürüklüyor. Bugün birçok firma konkordato ilan etmeyi değerlendiriyor, bazıları ise satış sürecinde. Bu şartlar altında Türkiye uzun yıllardır yaptığı yatırımların sonucu olarak başardığı kullanılan her 100 kutu ilacın 92’sini üretme kabiliyetini kaybetme riskiyle karşı karşıyadır. Mevcut fiyatlandırma sistemi ve maliyet baskısı nedeniyle yeni yatırımlar yapmak bir yana mevcut ilaç üretiminin bile sürdürülmesi imkânsız hale gelmiştir. Bu yalnızca sanayimizin değil, halk sağlığının da doğrudan tehdit altına girmesi anlamına geliyor. Eğer acil önlem alınmazsa, yakın gelecekte ilaç yoklukları kaçınılmaz olacaktır.”

Ya ithalat cenneti ya da üretim-ihracat üssü olacağız

Sektörün bir diğer kritik konusu ise biyoteknolojik ilaçlardaki âtıl kapasite. 2024 yılı itibarıyla biyoteknolojik ve biyobenzer ilaçların SGK bütçesi içindeki payı yüzde 25’e çıkmışken, Türkiye’deki 13 biyoteknolojik üretim tesisi tam kapasite faaliyet gösterememektedir. Bu durumun sürdürülebilir olmadığını belirten Savaş Malkoç, kamu alım garantileri, pozitif ayrımcılık ve üretim teşvikleriyle bu tesislerin hızla devreye alınmasının zorunlu olduğunu vurguladı.