Lenfomayı Tetikleyen Etkenler

Lenfoma, bir çeşit kan hastalığı olup, bağışıklık sistemini güçlendirmeye yönelik çalışan yapıların kontrolsüz çoğalmasıdır. Belirli tarım ilaçlarına maruziyet, saç boyası kullanımı veya kimyasallara maruz kalma hastalığı tetikler.

Doç. Dr. Ahmet İfran

Hematoloji Uzmanı

Lenfoma, akyuvarların bir türü olan lenfositlerin kanseridir. Lenfositler, vücutta ikinci bir dolaşım sistemi olarak adlandırılan lenfatik sistem denen bir ağ içinde dolaşarak enfeksiyonlara karşı vücudumuzu koruma görevi yerine getirirler. Ancak bu yapıların kontrolsüz olarak çoğalması ve birikmesi lenfoma adı verilen hastalığa neden olur. Lenfatik sistem kemik iliği, dalak, timus ve lenf nodlarından oluşur.

Lenfomaların iki ana tipi vardır. Hodgkin lenfoma (HL) ve Non-Hodgkin lenfoma – Hodgkin dışı (NHL).. Lenfomaların çoğunluğu NHL grubundadır ve NHL’nın 60’tan fazla alt tipi vardır.

Her Çeşidinin Kendine Özgü Belirtisi Var

• Birçok alt tipi bulunan lenfoma hastalığının hepsinin farklı davranışları ve farklı ortaya çıkış belirtileri vardır. Lenfomanın tipine ve tutulan bölgeye göre hastadan hastaya çeşitli varyasyonlar gösterir ve şiddeti değişkendir.
• Bazı lenfomalar sadece lenf nodu büyümesiyle yıllar boyunca alevlenip sönmelerle seyrederken, bir kısmı oldukça agresiftir ve tedavisiz bırakıldığında kısa sürede ölümle sonuçlanır.
• Agresif lenfomalar hızla büyüyen kitleler, sistemik bulgular (ateş, terleme, kilo kaybı) ve laboratuvar anormalliklerle başlar.
• İndolan lenfomalar ise yavaş seyirlidir. Yavaşça ilerleyen karaciğer, dalak veya lenf nodu büyümeleri ya da kan hücrelerinde azalma ile seyreder.
• Görülebilecek diğer bulgular; deri lezyonları, kaşıntı, böcek ısırıklarına veya sokmalarına karşı aşırı hassasiyet, yorgunluk, halsizlik, iştahsızlık ve sebebi bulunamayan ateş olabilir. Lenfomanın ortaya çıkışındaki bazı bulgular hayatı tehdit eder boyutta olabilir ve acil müdahale gerektirebilir.

Toksinler ve Kimyasallar Lenfomanın Görülme Sıklığını Artırır

• Lenfoma şüphesi olan hastanın ayrıntılı olarak öyküsü alınmalıdır. Geçirilmiş hastalıklar, maruz kalınan toksinler ve ilaçlar lenfomanın tetikleyicisi olabilir.
• Kişiye veya ailesine ait geçmişte lenfoma ya da hematolojik kanser öyküsü, öncesinde radyoterapi veya kemoterapi görmüş olmak, transplantasyon varlığı,
• Belirli tarım ilaçlarına maruziyet, saç boyası kullanımı veya kimyasallara maruz kalma,
• HIV, EBV, Hepatit B ve C gibi belirli virüs enfeksiyonları geçirmiş olma,
• Otoimmün veya bağışıklık sistemini etkileyen hastalıkların varlığı lenfoma gelişiminde rol oynayabilir.

Her Tipe Farklı Tedavi Yöntemi

• Lenfoma tanısında öncelikle hastanın öyküsü alınmalı daha sonra ise tanı koymak için belirli bir büyüklükteki lenf nodundan biyopsi yapılmalıdır. Mümkünse lenf nodunun tamamı patolojik incelemeye tabi tutulmalıdır. Tanı sırasında hastalığın yaygınlığını belirlemeye yönelik çeşitli testler yapılmalıdır. Bunlar biyokimyasal testleri ve görüntüleme yöntemlerini ve kemik iliği biyopsisini içerir.
• Lenfoma tedavisi hastalığın tipine göre belirlenir. Yavaş gidişatlı formlarında “bekle ve gör” politikası mümkün iken, agresif tipinde kemoterapi ile hastalık kontrol altına alınmalıdır.
• Yine hastalık tipine, tedavi yanıtına ve tekrarlama durumlarına bakılarak kararı verilmek üzere kemik iliği nakli tedavi alternatiflerinden biridir. Kemik iliği nakli kişinin kendisinden veya hastalık tipine ve durumuna bağlı olarak akraba veya akraba dışı vericiden yapılabilir. Lenfoma günümüz şartlarında tedavi süreci uzun ve zorlu olsa da tedavi edilebilen bir kanser türüdür.