Besin-Uyku İlişkisi

Gece geç saatlerde yemek, uyku dolasıyla yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Özellikle kafein, şeker içeren besinlerin uykuya dalmayı zorlaştırır.

Dr. Dyt. Çağatay Demir

Beslenme Uzmanı

Uyku beslenme, nefes alma, boşaltım kadar önemli fizyolojik bir gereksinimdir. Vücudun ihtiyacı olan birçok kimyasal madde genellikle uyku sırasında üretilir. Büyüme uyku sırasında gerçekleşir; savunma, sinir, kas, iskelet sistemlerinin yeni güne hazırlanması sağlanır.

Uyku sırasında adeta bir “temizlik” yapılarak fonksiyonları olumsuz etkileyen birçok faktör vücuttan uzaklaştırılır. Bu nedenle uyku yaşam kalitesi ve iyilik durumunu doğrudan etkiler.

Gece geç saatlerde yemek, sadece kilo alımına neden olmakla kalmaz; vücudun biyolojik saat ve uyku düzenini olumsuz etkiler. Yemek yedikten sonra vücut, sindirimi tamamlamak için enerji harcar. Bu süreç uykuya dalmayı zorlaştırabilir. Ayrıca bazı yiyeceklerin içerdikleri kafein ve şeker gibi maddeler nedeniyle uykusuzluğa katkıda bulunabilecekleri bilinmektedir. Bu nedenle geç saatte yemek yememek, yenecekse de hafif ve sindirimi kolay öğünler tercih etmek uyku kalitesini olumlu etkiler.

Geç saatte yenildiğinde uykuya dalmayı en çok geciktirecek besinlerin fast food, kızarmış ve şekerli besinler, kafein içeren içecekler, proteindir.

Fast food ve kızarmış yemekler: Yüksek yağlı özellikle trans yağ içeren yiyeceklerin vücuda zararları sık sık gündeme gelir. Bu yiyecekler aynı zamanda uyku döngüsü ve kalitesini de oldukça olumsuz etkiler. En azından akşam öğünlerinde tüketilmemelidir.

Şeker krizi: Eğer gün içinde dengeli beslenilmediyse şekerli besinlerin akla gelmesi olağandır. Basit karbonhidratlı besinler yenildiğinde daha hızlı açlık oluştuğu için akşam tüketildiğinde hızlı acıkmaya neden olabilir. Uykuya geçiş süreci olumsuz etkilenir. Bu nedenle gün içinde özellikle akşam dengeli tabaklar oluşturur, tüketilecek karbonhidrat çeşidini iyi seçilmelidir.

Kafein: Kaliteli uyku için en az beş saat öncesinden kafeinli içecekler tüketmemeye özen gösterilmelidir.

Proteinler: Akşam yemeğinde tek başına protein tüketilirse sindirimi uzun sürdüğü için kaliteli uyku açısından iyi bir tercih yapılmamış olur. Akşam öğününde lifli, karbonhidrat çeşidi ve sebzeler tüketilirse uyku kalitesi artar. Aynı zamanda yatmadan bir saat önce içilecek bir bardak süt, içeriğindeki triptofan aminoasidi sayesinde uyku süre ve kalitesini olumlu etkiler.