HPV’den Korunmak İçin Tek Eşlilik

HPV (Human Papilloma Virüs)  insanlara genellikle cinsel yolla bulaşan, genital bölgede siğil (diğer adı ile kondilom) yapabilen bir virüs hastalığıdır. Genital siğiller ile genital kanser arasında yakın ilişki vardır. En iyi korunma yöntemi tek eşliliktir.

Prof. Dr. İbrahim Çevik

Üroloji Uzmanı

HPV‘den korunmak için tek eşlilik şarttır. Virüsün 70 ‘in üzerinde tipi tanımlanmış olup bunların yaklaşık 30 tanesi makat ve genital bölgeye yatkınlık göstermektedir. Erkekte en sık sünnet derisi, frenulum ve penisin uç-baş kısmındaki olukta yerleşir. Tek bir lezyon görülebileceği gibi tüm genital bölgeye yayılmış çok sayıda da olabilir. Erkeklerde ayrıca makat, anüs etrafında da sıklıkla gözlenmekte olup buradan bağırsağın son kısmına da yayılabilmektedir.

HPV enfeksiyonu ile gelişen siğiller ne boyutta olur?

Erkeklerde cinsel bölgedeki lezyonlar genellikle 2-10 mm çapındadır. HPV enfeksiyonu klasik formu olan kondiloma aküminata lezyonlarında yüzde 70-95 oranında HPV tip 6 ve 11, kanserojen tipler daha azdır. Belirti vermeyen lezyonda ise genellikle kanserojen HPV alt tiplerinin (tip 16 ve 18) bulunduğu bildirilmiştir.

Anüs bölgesinde oluşur mu? Tedavisi mümkün mü?

HPV sadece penis, kasık bölgesinde görülmez. İnsan papilloma virüsü genital lezyonlara neden olabileceği gibi bu organlar dışında yerleşimlerde de siğillere yol açabilmektedir. Bulaşma şekli daha çok ellerde (tırnak arasına) yerleşen HPV virüsünün makat bölgesine kolaylıkla bulaşmasıyla oluşur. Hasta istem dışı daha önceden yerleşen HPV enfeksiyonunu makat ve anüs bölgesi civarına bulaştırabilir. Makat bölgesi veya makat içine yerleşen HPV virüsünün tedavisi mümkündür.

Erkeklerde tanı nasıl konulur? Hangi yol izlenir?

Tipik HPV enfeksiyonuna bağlı karnıbahar benzeri lezyonlar kolayca tanınırken belirti vermeyen lezyonlar asetik asit ve büyüteç altında inceleme ile belirlenebilir. Asetik Asit Testi kullanılarak görülmeyen lezyonların da görünebilir hale getirilmesi başarıyı arttırır. Bu testte asetik asit solüsyonu sürüldükten sonra lezyonlarda renk beyaza döner.

Beyazlaşan lezyonlar bu hastalığın bulaştığı yerlerdir. Bu bölgelerin de yok edilmesi etkin tedavi sağlar. Prezervatif siğillerden korunmada yetersizdir. Bu nedenle de tedavi altında çiftlerin ilk 1 ay prezervatifle dahi ilişkide bulunması önerilmez.

HPV virüsü erkekte kansere yol açar mı?

Genital HPV enfeksiyonu ile genital kanser oluşumu arasında yakın ilişki vardır. Özellikle HPV tip 16 erkekte skrotal kanserlerde tespit edilmiştir. Ayrıca penis kanserine de sebep olduğu bilinmektedir. Erkek idrar kanalında da virüs bulunabildiğinden, mesane kanserlerinde sebep ajan olarak araştırılmış ancak yapılan çalışmalarda HPV’nin mesane kanseri yapmadığı görülmüştür. Erkeklerde penis kanserine yol açabilen HPV ayrıca makat ve anüs bölgesi civarında yerleştiğinde de makat ve kalın bağırsağın son kısmı olan rektum bölgesinde kansere sebep olabilmektedir. Bunun dışında HPV özellikle oral seks yoluyla erkeklerde damak, geniz, bademcik, dil, gırtlak kanseri ve bazı durumlarda yemek borusu kanserine de neden olduğu da bilinmektedir. Kısacası HPV virüsü bulaşabildiği tüm bölgelerde kanser oluşumu için ciddi bir risk faktörüdür.

Ne şekilde bulaşır ve yayılır?

Bu HPV enfeksiyonu en sık cinsel ilişki sırasında bulaşır. Son yıllarda özellikle bu hastalığın görülme oranının giderek arttığını gösteren bir  çok rapor ve yayın vardır. HPV enfeksiyonu ile ilgili en önemli risk faktörleri yaş ve cinsel partner sayısıdır. Hastalık en çok aktif cinsel dönemde görülür. Çok bulaşıcı bir virüstür, yalnızca genital bölgelerin yakın teması ile veya umumi tuvaletlerden bile bulaşabilir. Kuluçka süresi 3 hafta ile 7 ay gibi uzun bir süredir. Bu nedenle de etkin tedavi zordur. Hele evli ya da cinsel beraberliği olan çiftlerde tedavi çok daha zordur. Bu hastalığı diğer cinsel temasla bulaşan hastalıklardan ayıran en önemli farkı günlük yaşantısını etkileyen ŞİKAYET OLUŞTURMAZ. Çoğu kişi bu siğilleri taşıdığını bilir ama durumun ciddiyetinden haberdar değildir. Bu nedenle de doktora tedavi için başvurmaz.

HPV başka yollardan bulaşabilir mi?

Enfekte tuvalet oturağı, kapı kolu, havlu, sabun, yüzme havuzları veya küvetten HPV’nin geçebileceğine ait kanıt yoktur, klinik çalışmalarda bu tür bir geçiş olduğu gösterilememiştir. Ancak açıklanamayan bazı HPV lezyonlarının oluşumunda cinsel olmayan yolların olasılığını ekarte ettirmez.

Nasıl tedavi edilir?

Erkekteki HPV lezyonun yaptığı genital siğillerin tedavi şekli lezyonların yerine, sayısına, büyüklüğüne, hastanın uyumuna, yaşına ve ağrı eşiğine göre değişebilir. Virüs hastalıkları tedavisinde antibiyotiklerin bir etkisi yoktur. Bu hastalığın tedavisinde amaç görünen ve görünmeyen lezyonları tümüyle ortadan kaldırarak tekrar oluşma riskini ve bulaştırıcılığının azaltılmasıdır. Yok edilme ise cerrahi olarak çıkarılması, koter veya karbondioksit laser uygulanması ile yakılması, kriyoterapiyle dondurulması veya bazı grup hastalarda krem, sıvı şeklinde ilaçlarla yakılması ile mümkündür. Bu tedavi modelleri kombine de edilebilir. Bu tedavi yöntemlerinden koterizasyon en pratik ve uygunudur. Çünkü kriyoterapi ve karbondioksit lazer pahalıdır, kotere üstünlüğü yoktur. Krem ve solüsyonların etkisi hemen görülmez, haftada birkaç kez hasta tarafından uygulanır. Lezyonun dışına taşınca normal dokuda da harabiyet oluşur. Görülmeyen lezyonlar yok edilemez. Ciltte leke daha fazla kalır. Hastanemizde asetik asit ve koterizasyon işlemi herhangi bir ağrı, acı ve hastaların günlük faaliyetlerine engel olmayacak yöntemlerle uygulanmakta olup gerekli durumlarda histopatolojik inceleme için parça da alınabilmektedir.

HPV ömür boyu taşınır mı?

Bu sorunun cevabı açık değildir. HPV’ye hassas testlerde pozitif olan kişilerin yüzde70’i ilk yıl içinde, yüzde 90’ı ise 2 yıl içinde negatif oldukları görülmüştür. Bu durum HPV’ye karşı etkin immün cevaba bağlıdır. Bunun tam olarak ne anlama geldiği bilinmemektedir: virüs vücuttan tamamen arındırıldı mı yoksa bu hassas testlerde dahi saptanamayan çok düşük sayılara kadar baskılandı mı? HPV’ye karşı etkili immün cevabı olan çoğu kişide lezyon gelişmediğinden HPV’nin tamamen yok edilmesi veya baskılanması önemli değildir. Yaşamın geri kalan döneminde bağışıklık sisteminde ciddi zayıflama olduğunda, bazı kişilerde siğiller ve diğer HPV lezyonları nüks edebilir.

HPV bulaşıcılığından korunmaları için prezervatif yeterli midir?

Maalesef cinsel yolla bulaşan HPV’den korunmak için sadece prezervatif kullanmak yeterli olmamaktadır. Çünkü HPV virüsü, cinsel ilişki sırasında temas eden bütün cilt bölgelerinden bulaşabilmektedir. Ayrıca virüsün bulaşması için tam bir cinsel ilişki yaşamakta gerekmemektedir. Genital bölgeye yakın kasık arasında virüs taşıyan bir kişi başka bir kişinin dış genital bölgesiyle sürtünme yolu ile temas etmesi halinde de virüs ciltten cilde geçebilmektedir. Prezervatif etkili olmadığı için tek eşlilik dışında korunma yolu yoktur.

Genital siğil, HPV virüsü var ise ;

HPV lezyonu , genital siğil veya kondilom oluşumlarını tıraş etmeyin ve kesmeyin. HPV virüsü tespiti için bir kan testi yoktur. Kanda HPV tespit edilemez. Kondilom tanısı konan kişilerin partnerleri de mutlaka muayene olmalı ve gerekirse tedavi edilmelidir. Çünkü tedavi edilmemiş bir partner enfeksiyonun sürekli yeniden bulaşmasına neden olabilir.

Sigarayı tamamen bırakın: Sigara, sahip olunabilecek en tehlikeli alışkanlıklardan biridir. Genel sağlık üzerinde de olumsuz etkileri vardır. Sigara bağışıklık sisteminizi kötü yönde etkilediğinden HPV tedavinizde nüks ihtimalini arttırır.

HPV günümüzde çok sayıda kişide bulunan bir rahatsızlıktır. HPV ve benzeri herhangi bir oluşum ile karşılaştığınızda en yakın zamanda konu ile ilgili bir sağlık merkezine başvurun.

Erkeklere HPV Aşısı Uygulanmakta mıdır?

Evet, son dönemde özellikle Avustralya, Kanada ve Amerika da bir çok risk altındaki erkeğe penis ve anüs kanserine koruyucu olabilmesi için HPV aşısı uygulayan merkezler vardır. Risk altındaki erkeklere uygulanması gerektiğine dair yapılmış bilimsel çalışmalar devam etmektedir. Erkek hastalara uygulanan tedavi ile beraber aşı tedavisi gerektiğinde önerilmektedir.