Nefes Almak Hasta Edebilir

Nefes almak yaşamın temelidir. Hava kirliliği, özellikle büyük şehirlerde her geçen gün artan önemli bir sağlık sorunu! Yapılan çalışmalara göre; dünya çapında her yıl çoğunluğu orta gelirli ülkelerin vatandaşı olan 1.3 milyon kişi, dış ortam hava kirliliği nedeniyle hayatını kaybediyor. 

Dr. Hişam Alahdab

Göğüs Hastalıkları Uzmanı

Nefes almak hava kirliliğinde hastalık nedenidir. Hızlı-çarpık kentleşme, yoğun trafik ile kalitesiz yakıt kullanılması gibi etkenler havayı kirleterek alınan her nefes vücuda bir yandan zarar verir.

Hava kirliliği solunum yolu başta olmak üzere kalbi, cildi, gözleri ve sinir sistemini olumsuz etkiler. Hava kirliliğinin yarattığı insan sağlığı üzerinde yarattığı etkiler kısa ve uzun vadeli olarak ikiye ayrılıyor. Kısa vadeli etkiler alerjik reaksiyon şeklinde ortaya çıkıyor ve geri dönüşümü olabiliyor. Örneğin havanın çok kirli olduğu günlerde gözlerin kaşınması, kızarması, insanların hapşırması, öksürmesi gibi reaksiyonlar bu kapsama giriyor. Ve bu etkinlilerin kalıcı hasar bırakma riski çok düşük oluyor. Uzun vadeli etkiler ise maruz kalınan havanın içindeki kirlilik yoğunluğuna ve süreye bağlı olarak ortaya çıkıyor. Hava kirliliğinin yoğun ve sürekli olduğu bölgelerde yaşayan insanlarda öksürükten bronşite, kalp hastalıklarından kansere kadar çeşitli kronik hastalıkların ortaya çıkma riski de artıyor.

Kirlilik Oranını Bilmek Gerekiyor

Hava kirliliğinden herkes aynı ölçüde etkilenmese de en sağlıklı insanların dahi bu durumun olumsuzluklarına maruz kalma olasılığının bulunmaktadır. Özellikle çocukların, yaşlıların, gebelerin ve kronik hastalığı olanların kirlilikten daha fazla etkileniyor. Bağışıklık sistemleri ile akciğerlerinin gelişimi henüz tamamlanmamış çocukların daha hızlı nefes alıp vermeleri ve dışarıda çok zaman geçirmeleri nedeniyle bu grupta riski arttırıyor. Savunma mekanizmalarının zayıflaması ve kronik hastalıkların artması nedeniyle yaşlılar da kirlilikten fazlaca etkileniyor.

Hava Kirliliğini Önlemek İçin Alınabilecek Tedbirler

• Sanayi tesislerinin baca gazı sınır değerlerine uymaları sağlanmalı,

• Isınmada yüksek kalorili kömürler kullanılmalı, her yıl bacalar ve soba boruları temizlenmeli ve binalarda ısı yalıtımına önem verilmeli,

• Kullanılan sobalar ve kalorifer kazanları kriterlere uygun olmalı,

• Doğalgaz kullanımı yaygınlaştırılarak özendirilmeli,

• Kalorifer ve doğalgaz kazanlarının periyodik olarak bakımı yapılmalı,

• Yeni yerleşim yerlerinde bölgesel ısıtma sistemleri kullanılmalı,

• Kent içi ulaşımda uygun meyilli alanlarda bisiklet yolları, park yerleri, kiralama sistemi oluşturulmalı, kamuoyu bilgilendirmesi de sağlayarak bisiklet kullanımı yaygınlaştırılmalı,

• Isınma ve geri kazanım için atık yakmanın önüne geçilmesi amacıyla, atıklar geri kazanılarak değerlendirilmeli veya uygun atık yakma tesislerinde yakılarak bertaraf edilmeli,

• Yerleşim alanları dışında ve hakim rüzgar yönü dikkate alınarak sanayi tesislerinin yer seçimi yapılmalı, imar planlarında bu alanların çevresinde yapılaşmalar önlenmeli,

• Euro 4 ve üzeri standartları sağlayan, emisyonları düşük motorlu taşıtlar tercih edilmeli veya desteklenmeli,

• Toplu taşıma araçları yaygınlaştırılmalı,

• Araçların egzoz emisyon ölçümleri periyodik olarak yapılmalı.