Otizmde İletişim ile Tedavi

Uzmanlar otizm tedavisinde uygulanan DIRFloortime seanslarının çocuğun doğal ortamında gerçekleştirildiğini, bu sayede çocuğun diğerleri ile birlikte olmayı, etkinlik başlatmayı, kendi isteklerini karşı tarafa iletmeyi öğrendiğini ifade ediyor.

Ergoterapi Uzm. Cahit Burak Çebi

Otizm için DIRFloortime tedavisinde iletişime dayalı seanslar uygulanır. Bebeklerde 12-18 ay öncesinde daha sık görülürken otizm spektrum bozukluğu hastalığı, 18-24 aya kadar normal gelişim, sonrasında gerileme-beceri düzeylerinde sabitlik şeklinde de geç ortaya çıkabilir.

Hastalığı işaret eden belirtiler: 

– Sosyal–duygusal karşılık vermede yetersizlik,

– Sosyal etkileşim için kullanılan sözel olmayan iletişimsel davranışlarda yetersizlik,

– İlişkileri geliştirmekte, devam ettirmekte ve anlamakta güçlük,

– Basmakalıp veya tekrarlayıcı motor hareketler, nesne kullanımı veya konuşma,

– Aynılıkta ısrarcılık, rutinlere sıkı sıkıya bağlı olma veya ritüelleşmiş sözel ve sözel olmayan davranışlar,

– Konu veya yoğunluk açısından sıra dışı sınırlı ve sabit ilgiler,

– Duyusal olarak aşırı ya da az duyarlılık veya uyaranların duyusal boyutuna aşırı ilgi

DIR tedavisi iletişim temelli bir model

Dr. Stanley Greenspan’ın geliştirdiği DIR tedavisi gelişimsel, bireysel farklılıkları dikkate alan ve iletişim temelli bir modeldir.

DIR modelinde 3 alt başlık yer alır…

D-(developmental) altı İşlevsel Duygusal Gelişim Kapasitesi’ni, I-(Individual Differences) işitsel, görsel-uzamsal-dokunsal işlemleme, motor planlama-sıralama, kas tonusu ve koordinasyon, duyu düzenleme, dokunma, işitme, koku, tat, ağrı ve görme duyularını düzenleme gibi biyolojik bireysel farklılıkları, R-(relationship based) ilişki ve duyguyu ifade ediyor.

Seanslar çocuğun doğal ortamında uygulanır

Otizm spektrum bozukluğu olan çocuğun terapist ya da bakımını sağlayan kişiyle birlikte olmaktan hoşlanmaya başladığında ilişki kurma, iletişime geçme gibi yeteneklerinin gelişebilir.

Bu nedenle DIR Floortime yaklaşımının temelinde çocuğun liderliğinde ilerlemek, onu izlemek ve ona ayak uydurmak bulunur. Floortime seansı çocuğun doğal ortamında gerçekleştirilir ve oyun partneri olan kişi yerde oturarak onunla çalışır. Amaç çocuğun eksik olduğu gelişim basamaklarını geliştirmek ve o basamakları tipik gelişimi takip ederek çıkmasını sağlamaktır. Seanslar boyunca çocuk diğerleri ile birlikte olmayı, etkinlik başlatmayı, kendi isteklerini karşı tarafa iletmeyi öğrenir ve kendi hareketlerinin karşı tarafta bir tepki oluşturduğunu fark eder. Floortime iletişim döngüsü yaratmak için uygun ortam oluşturarak çocuğa iletişim içine girme şansı verir. Seanslarda liderliği takip edildiği için bu etkinlikler çocuk için motive edicidir ve doğal ortamında gerçekleştiği için sakin kalmasına yardımcı olur ve konfor düzeyini geliştirir.

Geniş uygulama alanını kapsar

Floortime seanslarında 5 basamak takip edilir. Bu basamaklar gözlem, yaklaşma-iletişim döngü başlatma, çocuğun liderliğini takip etme, oyunu genişletme ve iletişim döngülerini kapatması’ndan oluşuyor. DIRFloortime, oldukça geniş uygulama alanını kapsar. Yenidoğan ve bebek, çocuk ve yetişkin, okul, sosyal topluluk, aile, risk grubu, gelişim güçlükleri olan çocuk ve çok çeşitli yaşlarda çocuklar DIRFloortime’ın uygulama alanı içerisinde yer alır.