Akciğer Kanseri Nedeni Sigara

Araştırmalar, sigara içen erkeklerde akciğer kanserine yakalanma riskinin 20 kat fazla olduğunu gösteriyor. Hala en tehlikeli kanser türlerinin başında gelen akciğer kanserinin en önemli tedavi yöntemi ise cerrahi. 

Prof. Dr. Celalettin Kocatürk 

Göğüs Cerrahisi Uzmanı   

Akciğer kanserinin büyük çoğunluğunda (yüzde 80) neden, sigara içimidir. İçilen her 15 sigarada, genetik bir mutasyonun başladığı düşünülür.

Daha hızlı ve kötü klinik gidiş gösteren bazı kanser türleri olsa da akciğer kanseri günümüzde en çok öldüren kanser haline gelmiş durumda.

Amerikan Kanser Derneği’nin bir milyondan fazla kişide yaptığı araştırmada, sigara içen erkeklerde akciğer kanseri riskinin 20 kat daha fazla olduğu gösterilmiş. Sadece sigara değil nargilenin de zararlı olduğu birlikte düzenli alkol kullanmanı da kanser riskini artırır. Sigara içmeyenler de akciğer kanserine yakalanır. Ancak yakalanma olasılığı çok daha düşüktür. Genetiğin önemli bir rolü olduğu için ailesinde kanser öyküsü olan kişiler daha dikkatli olmalıdır.

Cerrahi tedavi önemli

Hastalığın evresi cerrahi tedavi için önemlidir. Akciğer kanserinde bilinen en iyi tedavi yöntemi cerrahidir. Evre I-II’ de ilk seçilecek yöntem cerrahi tedavidir. Bu evrelerde cerrahi tedavi genellikle küratiftir. Yani iyileşme ve tam şifa sağlanabilir. Evre I’de kemoterapinin rolü, etkinliği belirsizdir, yalnızca tümör boyutu 4 cm’den büyük hastalara kemoterapi önerilir. İyi bir performansa sahip Evre II hastalarda, ameliyat sonrası kemoterapi yaşamı uzatır. İleri evrede ise hastaların yüzde 85’inde ise ilk tedavi seçeneği kemoterapi veya radyoterapidir. Kanserin bölgesel lenf bezlerine veya uzak organlara yayılımının ve hastanın tedaviyi tolere edip edemeyeceğinin belirlenmesi büyük önem taşır. Bazı ileri evredeki hastalara da kemoterapi ve/veya radyoterapiden sonra da cerrahi girişimler yapılabilmektedir. Bu şekilde iyileşme ve hayat süresinde uzama sağlanabilir.

Belirtileri nelerdir?

Öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı, ses kısıklığı, öksürükle kan gelmesi, metastaz varlığında; kemik ağrıları, nörolojik belirtiler, iştahsızlık, halsizlik, zayıflama.

Akciğer kanserinin sıklığı ne kadardır?

Akciğer kanseri sıklık bakımından, kadınlarda meme kanserinin ardından erkeklerde ise prostat kanserinin ardından ikinci sıklıkta görülmektedir. Ancak her iki cinste de kanserden ölümlerin en sık sebebidir. Akciğer kanseri ölümcül bir hastalıktır, ne yazık ki henüz kesin bir tedavisi bulunamamıştır. Beş yıllık sağ kalım oranı yüzde15, ortalama yaşam 8 aydır.

Akciğer kanseri ne zaman ölümcül olmaktan çıkar?

Bunun iki yolu var;

1. Kansere erken evrede iken tanı koymayı sağlamak. Bu konu ile ilgili çeşitli çalışmalar var. Kan testleri (biyomarkerlar, likid biopsi) ve nefes testleri üzerinde çalışmalar devam ediyor. Şu anda en etkili metot riski gruptaki hastaları tarama programına almak. Uzun süredir Japonya’da süren tarama çalışmaları ve bilimsel çalışmaların sonuçları yüz güldürücü olunca Amerika’da da tarama programlarına onay verildi. Artık en önemli rehberlerde tarama önerisi mevcut.
2. Akciğer kanseri “önlenebilir hastalık” kategorisindedir. En etkili tedavisi akciğer kanserine en sık neden olan sigaraya başlamamak, başlanmışsa da bırakmaktır. Akciğer kanseri olanların %85’i sigara içicisidir.

 En riskli grup kimler?

50 yaş ve üstünde, 25 paket/yıl sigara içmiş veya birinci derece yakınlarında kanser bulunan hastalarda risk yüksek. Bu nedenle bu nitelikleri taşıyan kişilere düşük doz bilgisayarlı tomografi çekilmesini öneriyoruz.

Akciğer kanseri erken evrede tespit edilince nasıl tedavi yapılır?

Erken dönem akciğer kanserinin en etkili tedavisi ve kesin tedavisi cerrahidir. Evre Ia’da cerrahi sonrası kanserden kurtulma oranı yüzde 94’e ulaşabilir. Bu nedenle erken teşhis çok önemlidir. Erken tanı için riskli grupta bulunan hastaların düşük doz bilgisayarlı tomografi çektirmeleri ve sigarayı bırakmaları gerekir.

Akciğer kanserinde ameliyat riskli mi? Ameliyat nasıl yapılır?

Ameliyatın elbette riski var ama kabul edilebilir oranlarda. Örneğin kanser için en sık yaptığımız, akciğerin bir lobunun çıkarılması gereken bir ameliyatın hayati riski yüzde 1,2-2,5 arasındadır. Yakın zamana kadar ameliyatları torakotomi denilen büyük kesilerden yapılırdı. Ancak son yıllarda teknolojinin de yardımı ile ameliyat tekniklerimiz gelişti. Atık birçok ameliyatı kapalı metotlarla (Torakoskopik; video yardımlı, VATS, Robotik) ve küçük kesilerle yapılır. Bu sayede çok daha konforlu, etkin, daha az ağrılı, daha az hastane yatış süresi gerektiren, hastanın günlük hayatına daha çabuk dönebildiği bir ameliyat gerçekleştirilir.

 İleri evredeki akciğer kanserinde ne yapılabilir?

Kemoterapi, immünoterapi ve radyoterapide çok başarılı ve sağ kalımı artıran gelişmeler mevcuttur. Artık tedavi için çok daha umutluyuz.