Alzheimer Riskini Azaltabiliriz

Halk arasında “bunama” olarak tanımlanan, demans türlerinden biri olan Alzheimer, zaman içinde beyin hücrelerinin ölümüne bağlı olarak gelişen bir hastalık. Dünyada milyonlarca insanı etkileyen Alzheimer ile ilgili yeni tedaviler üzerinde çalışılsa da henüz kesin bir gelişme yok.

Prof. Dr. Yaşar Kütükçü

Nöroloji Uzmanı

Alzheimer’ın ilerleyişinin yavaşlatılmasına yönelik farklı tedavi yaklaşımları mevcut. Riski azaltmak için düzenli zihinsel faaliyetler yapılmalıdır. Okumak, yeni bilgiler edinmek, araştırma yapmak, yeni bir dil öğrenmek bunların yanı sıra sağlıklı-dengeli beslenmek, düzenli egzersiz-düzenli uyku da Alzheimer riskini azaltır.

Kişinin bilişsel fonksiyonlarının azalmasına neden olan Alzheimer, günümüzde demansa en sık neden olan hastalık. En önemli risk faktörü ise ileri yaştır. Yaşla birlikte görülme sıklığı belirgin artış gösterir. Başlangıç döneminde basit unutkanlıklara yol açan hastalık, ilerlediğinde ise yavaş yavaş yakın geçmişe ait yaşananları da siler. Sıklıkla 60 yaşından sonra görülen Alzheimer hastalığına ait şikayetler yavaş yavaş ortaya çıkar. Dolayısıyla hastalığın başlangıç evresi kişinin kendisi ya da yakın çevresi tarafından fark edilemeyebilir.

Hafif şiddetli unutkanlık başlangıç dönemi belirtisi

Yaşın ilerlemesiyle beraber beyin hücrelerinde yaşanan kayıp normal kabul edilse de Alzheimer’da oluşan hücre kaybının olması beklenenden çok daha hızlı-fazla gerçekleşir. Başlangıç dönemi belirtileri arasında bulunan hafif şiddetli unutkanlık, zaman içinde ilerleyerek bilinç bozukluğuna yol açar. Unutkanlık, hastalığın başlangıç evresinde hafif düzeyde olsa da zaman içinde kişiyi sohbet etmek gibi basit eylemleri dahi gerçekleştiremez bir noktaya getirir.

Tedavi kişiye özel planlanır

Muayene ve testler sonucunda hastalığın seyrine göre Alzheimer tanısı konulur. Kişiye özel olarak tedavilere genellikle düşük dozda ilaç kullanımı ile başlanır. İlerleyen dönemde hasta tekrar incelenerek gerekli durumlarda ilaçların dozu artırılabilir. İlaç dışı tedavilerde ise; sağlıklı-dengeli beslenme, fiziksel aktivite-egzersiz, kilo kontrolü, stresi azaltma-kontrol altına alma, sosyal aktiviteler, hipertansiyon, diyabet kontrolü gibi riskleri azaltma ve bunların düzenli hale getirilmesi sayılabilir. Kişinin günlük aktivitelerini kendi başına yapılabilmesini hedefleyen tedavi yöntemleri sayesinde hasta ve yakınlarının yaşam kalitesinin artırılması hedeflenir.

Unutkanlıkla başa çıkmanın yolları

• Günlük iş, plan ve randevularınızı not alın.
• Alışverişe çıkarken liste yapın.
• Önemli telefon numaralarını bir yere yazın, kaydedin.
• Bir şeyi nasıl yapacağınızı unutuyorsanız yapış sırasını yazın.
• Eşyaları koyduğunuz yeri sürekli olarak unutuyorsanız hep aynı yere koymaya özen gösterin.
• Konuştuğunuz kişiye dikkatinizi verin, odaklanmaya çalışın. Mümkünse bu konuşmaları sessiz ortamda yapın.