Aşı Efsane mi

Yetişkinler önyargıları ve bilgi eksikliğinden mesafeli aşıya duruyor. Oysa hiçbir tıbbi tedavi veya cerrahi yöntemle mümkün olmayan tedaviler hatta hastalığın tümden ortadan kaldırılması aşı ile mümkün hale geliyor.

Dr. İmran Bari

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı

Nitekim geçtiğimiz yüzyıllarda yüzbinlerce insanın ölümüne neden olan çiçek hastalığı aşılama sayesinde artık sadece tarih sayfalarında yer alıyor. Çocuk felcinde de bu noktaya çok yaklaşıldı. Oysa gelin görün ki aşı ile ilgili yanlış algılar, yaratılan efsaneler de bitmek bilmiyor.

Aşılar Gerekli Değildir

Aşılama programları durdurulacak olursa aşılanma ile engellenen hastalıkların  yeniden karşımıza çıkabileceği bir gerçek. Daha iyi hijyen, el yıkama ve temiz su kaynakları insanların enfeksiyon hastalıklarından korunmasına yardımcı olmasına rağmen pek çok enfeksiyon yine de yayılabilir.

Aşılar Ciddi Zararlar Verir

Bir yanlış inanış da aşıların ciddi zararlar verebileceği ve uzun dönem yan etkilerinin henüz bilinmediğine yönelik. Hatta aşıların ölümcül dahi olabileceğine inananlar da var. Uzmanlar bu inanışların son derece yanlış olduğunu aksine aşıların çok güvenli olduğunu belirtiyor. Pek çok aşı reaksiyonunun genellikle geçici ve küçük çaplı olduğunun altı çizilir. Üstüne üstlük ölümcül bir çok hastalık da aşı ile engellenebilir.

Karma Aşılar Ani Bebek Ölümüne Yol Açar

Araştırmalar, aşılar ve ani bebek ölümü arasında hiçbir nedensel ilişki bulunmadığını gösterir. Bu aşıların uygulanma zamanı ile ani bebek ölümlerinin görülme zamanları birbirine benzemekle beraber aşı olmamış bebeklerde de ani bebek ölümleri gözlenir. Bu aşılar uygulanmazsa bu enfeksiyonlar bebekler için ciddi ölüm riski ve ciddi sakatlanma riski oluşturur.

 Benim Ülkemde Aşı Gerektirecek Risk Yok

Aşı ile ilgili efsanelerden birini de “Aşı ile önlenebilir hastalıklar benim ülkemde zaten yok oldu” düşüncesi oluşturur. Bu nedenle aşılanmaya gerek olmadığı düşünülüyor. Oysa bu düşünce yanlış. Pek çok ülkede aşı ile önlenebilir hastalıklar artık görülmese de dünyanın bazı bölgelerinde hastalık etkeninin ülkeler arası turizm nedeniyle riski her zaman var. Zira tüm dünyada insan hareketlerinin artması nedeniyle sınırlar artık kayboldu.

Bu Hastalıklara Bağışıklık Kazanmalı

Bazı kişilerde de aşı ile önlenebilir çocukluk dönemi hastalıklarının hayatın kaçınılmaz gerçeği olduğu düşüncesi hâkim. Ancak uzmanlar, bu düşüncenin son derece yanlış olduğunu belirtir. Aşılamalar sayesinde pek çok hastalık önlenebilir olmuş, insanlar sakat kalmaktan kurtulmuş, çiçek hastalığı tüm dünyada ortadan kalkmış, çocuk felci hastalığından ölebilecek pek çok insanın hayatı kurtulmuş. Kızamık, kızamıkçık, kabakulak çok ciddi hastalıklar ve bu hastalıklara bağlı olarak gelişen zatürre, menenjit, körlük, sağırlık, doğumsal anormallikler hem çocukluk hem de erişkinlik döneminin ağır sonuçları olarak karşımıza geçmiş dönemlerde fazlasıyla çıkmış!

Birden Fazla Aşı Tehlike Yaratır

Çocuklara aynı anda birden fazla aşı uygulamanın immün yani bağışıklık sistemine aşırı yüklenerek tehlikeli yan etkileri artırabileceğine inananlar da var. Oysa uzmanlar bunun hiçbir geçerliliği bulunmadığını vurgular. 2014 yılına gelindiğinde bağışıklamanın dünya için önemi tartışılamayacak boyutlarda. Amaç, dünyadaki her bireyin öncelikle de çocukların var olan tüm bağışıklama fırsatlarını en yüksek oranda kullanmalarını sağlamak.

Grip Aşısı Etkili Değil

Grip sanıldığının aksine ciddi bir hastalık. Kişiyi ölüme bile götürebilir. Dünyada her yıl yaklaşık 500 bin kişi influenzadan hayatını kayber. Grip tablosu oluşturan çok farklı virüs var ancak şu anda mevcut grip aşısı bir ya da iki ataktan korur. Koruduğu grup influenza virüslerine karşı olur. Oysa insanlar hepsinden koruyacağını zannettikleri için, grip aşısının gribi önlemede etkili olmadığına inanırlar. Uzmanlar özellikle risk altındaki kişilere, kronik (süregen) hastalığı olanlara ve 65 yaş üzerindekilere mutlaka grip aşısı yapılması gerektiğini vurgular.

Hastalık Yolu İle Bağışıklanmak Gerekli

Hastalık yolu ile bağışıklanmanın aşı ile bağışıklanmaktan iyi olduğu da yanlış inanışlardan biri. Doğal enfeksiyonun sonucunda gelişebilecek zararlar ve sonuçlar sakat kalmaktan ölüme kadar varan tahmin edilemeyecek riskler taşır. Kızamıkçık ile doğumsal anomaliler, Hepatit B ile karaciğer kanseri, kızamık enfeksiyonu ile ölümler sadece birkaçını oluşturur.

Aşılar Tehlikeli Civa İçerir

Tiomersal, bazı aşılara koruyucu olarak ilave edilen civa içeren organik bir bileşen. Çoklu doz aşılarda koruyucu olarak çok geniş kullanıma sahip. Tiomersal ile ilgili sağlık riski kanıtı bulunmaz.

Aşılar Otizm Nedenidir

Aşıların otizm nedeni olduğu inanışı da yaygın. Oysa bu yanlış bir inanınş. Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak aşısı ve otistik hastalık tabloları arasında bağlantı olduğunu ispat eden bilimsel bir kanıt bulunmaz. Bu konuda 1998 yılında yayınlanan makale daha sonra yayından çekilmesine rağmen yaratmış olduğu panik hala akıllarda.