El-Ayak-Ağız Hastalığına Dikkat

Çocukluk çağı döküntülü hastalıklarından biri olan el-ayak-ağız hastalığı ailelerde “Çocuğum kızamık mı oldu? Su çiçeği mi geçiriyor?” gibi endişelere yol açabilir. Aradaki fark nasıl anlaşır? Bulaşıcı bir hastalık mı? Kaç gün sürmesi normaldir? gibi sorular ailelerin bilmesi gereken noktalardır.

Dr. Osman Karlı

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzm.

Genellikle yazın görülen el-ayak-ağız hastalığı, sonbahar-kış aylarında rastlanır hale geldi. Özellikle kışın tercih edilen kapalı oyun alanları, kreşlerde çok sık görülmeye başlanan hastalık ebeveynlerin de kafasını karıştırır.

El-ayak-ağız hastalığı nedir?

El-Ayak-Ağız hastalığı virüs hastalığıdır. Çoğunlukla etkenler Coxsackievirus A16 ve Enterovirus 71 adlı virüsleridir. Çok hızlı şekilde bulaşır.

Hangi yollarla bulaşır?

• Burun salgıları,
• Tükürük,
• Dışkı
• Solunum damlacıkları ile.

Hangi aylarda daha çok görülür?

Yazın daha çok plaj, havuz, şezlong kullanımı kaynaklı vakalar görülürdü. Ancak artık kış aylarında temasın çok olduğu anaokulu-kreş, sirkülasyonun hızlı olduğu ve hijyen kurallarına çok dikkat edilmeyen kapalı oyun alanları nedeniyle daha sık görülmeye başladı.

Belirtileri nelerdir?

• Hastalık bulaştıktan sonra genelde ilk olarak yüksek ateş-boğaz ağrısı, halsizlik, iştahsızlık görülür.
• El-ayak, ağız etrafında bazen ağız içinde kırmızı içi sıvı dolu kabarcıklar, döküntüler olur.
• Döküntü kaynaklı şiddetli kaşıntı ve ağrı görülebilir.
• Ağız içindeki yaralar nedeniyle beslenme-yutma güçlüğü oluşabilir.
• Döküntüler nadiren de olsa kalça, gövde ve yüze yayılabilir.
• İyileşme süresi yaklaşık 7-10 gün ve bulaştırıcılık ortalama 7 gün sonra biter.
• Hastalığa yakalananlar evde kalmalı ve diğer bireylere bulaşı önlemek için hijyen-temas önlemlerine dikkat etmelidir.
• Hastalığın şiddet ve hastalanan kişinin bağışıklık durumuna göre nadiren menenjit (beyin zarı iltihabı), miyokardit (kalp kası iltihabı), ateşli havale gibi komplikasyonlar görülebilir.

Tanı ve tedavi nasıl yapılır?

Hastalığın tanısı; hastanın fizik muayenesi ve klinik bulgularıyla konur. Tablonun netleşmediği durumlarda ek sürüntü örnekleri ve laboratuvar testleri istenebilir.

Özel bir tedavisi var mı?

• Şikayetleri azaltmaya yönelik tedaviler uygulanır. Bol sıvı alımına dikkat edilmelidir.
• Sağlıklı beslenmeye dikkat edilmeli bol miktarda meyve-sebze tüketimi ve probiyotiklerden zengin besinler alınmalıdır.
• Ateş, ağrı durumunda ağrı kesici ve ateş düşürücüler kullanılabilir.
• Ağız içi yaralarda lokal, anestezik-antiseptik özellikli sprey ve gargaralar tercih edilebilir.
• Döküntüler ve kaşıntılar için topikal veya sistemik antihistaminik ilaçlar kullanılabilir.

Tekrar geçirme olasılığı var mı?

Birden fazla virüs tipi bu hastalığa neden olduğu için ve kalıcı bağışıklık bırakmadığı için hastalığı geçiren kişiler tekrar geçirebilir.

Erişkinlerde görülür mü?

Nadiren de olsa erişkinler de bu hastalığa yakalanabilir.