Beyin Ameliyatları Kişiselleşiyor

Beyin ameliyatları hibrit ameliyathane, floresan filtreli mikroskop, operasyon sırasında çekilen tomografi, MR teknolojileri başta olmak üzere  teknoloji gelişti. Beyin ameliyatlarının süresinin kısalması başarı şansını arttırır. Glial tümörlerin, yani beyinde en sık görülen tümörlerin tedavisindeki son gelişmelerinden ve özellikle de beynin “haritasının” çıkarılmasından söz etti.

Prof. Dr. Serdar Kahraman

Prof. Dr. Steven De Vleeschouwer

Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı

Beyin ameliyatları kişileşmesi ile hibrit ameliyathaneler sayesinde tümör çıkarma ile başarı oranları artırırken hastanın da yaşam kalitesi yükseldi. Bu yaklaşım hem teknoloji hem de anlayış olarak birçok disiplin ve teknolojinin bir araya getirilmesini kapsar.

Ameliyat öncesi tanı süreci, ameliyathanede devam eden görüntüleme ve fonksiyonel izleme sistemleri gibi bütün teknolojik cihazların işlem sırasında bir arada kullanılmasına izin veriyor.

Gelecekte tüm tedaviler kişiselleştirilmiş olacak

Gelecekte tüm hastalar tümörün yerleştiği yer, cinsi ve uygulanacak tedavi ile kişiselleştirilmiş olacak. Çünkü her hasta birbirinden farklı. Dolayısıyla her hasta için cerrahi ve sonrası tedavi stratejisini planlamak kişisel. Bunun için de multi-disipliner yaklaşım yani radyasyon onkoloğu, onkoloğun nöropatoloğun, nöroradyolojinin ve nörolojinin işin içine girdiği bir beyin tümörü kurulu gerekir. Bu kurulun yönlendirmesiyle ortak akıl yürütülerek bunların hepsi belirlenir. Dolayısıyla da her hasta için kişiselleştirilmiş bir tedavi planı ortaya çıkar. Hasta güvenliği endişesi arttıkça hibrit yaklaşım da hız kazanacak. Hibrit yaklaşım tümör çıkarma ve başarı oranını artırırken yaşam kalitesini de yükseltir.

10 yıl öncesine göre detaylı veri

Beynin haritası çıkarılarak, hastaya zarar vermeden, nereye nasıl müdahale edileceğinin daha iyi görülür. Nöroşirürji yani beyin ve sinir cerrahisi alanında güzel gelişme var. Gelişen teknoloji sayesinde hastayla ilgili pek çok bilgi, veri toplanır bu da tanı ve tedavide başarı oranını çok yükseltir. Ameliyat öncesi ve sırasında edinilen bilgiler kullanılır. 10-15 yıl öncesine göre hastaların ameliyat öncesi teşhisleriyle ilgili çok daha ayrıntılı veri elde edilir. Bu veriler ameliyathane teknolojileriyle birleştiğinde çok daha etkin kullanabilir. 

Ameliyat edilecek bölgenin haritasını çıkarıyoruz

Ameliyat edilecek bölgenin haritası çıkarılır. Bu yöntemle hastanın motor ve görme fonksiyonları gözlemlenebilir, bu haritaya göre hareket edilir. Bazı beyin ameliyatlarını hasta uyanıkken yapılması gerekir. Çünkü başka türlü konuşma fonksiyonlarının cerrahiden etkilenip etkilenmediğini anlamak mümkün değildir. Ameliyat sırasında hastayla konuşulur, beynin konuşma bölgesine bir zarar verip vermediği anlaşılır. Konuşma fonksiyonlarını kontrol etmenin başka hiçbir yolu yoktur. Böylelikle ‘Hasta kelime üretebiliyor mu, cümle kurabiliyor mu ve çağrışımlar yapabiliyor mu?’ şeklindeki sorulara cevap bulunur. Hem ameliyat öncesi ve sırasında tümörü çıkartırken, hastanın fonksiyonlarını gözlemleyerek hareket edilir. Hastanın işlevleri gözlemlenerek ilerlenir, tümörü beyinden çıkarırken önemli bölümlere temas edip edilmediği, zarar verip verilmediği görülür.

Haritalama yönteminde hasta uyanık olmalı

Bazen anestezi altındaki hastada haritalama yöntemini uygulanır. Şeffaf plakalar var. Bunların üzerinde de uyarma noktaları olur. O noktalara dokunulduğu zaman nöromonitör ne gibi bir yanıt aldığını gösterir. Bu cevaba göre de o bölgenin hassas bir nokta olup olmadığı anlaşılır. Dolayısıyla da ameliyat yapılacak bölge tek tek nokta nokta haritalamış olur. Hassas bölge ve hassas olmayan bölgeler bilinip, buna göre hareket edilir.

Bu teknolojilerin kullanılması hastaya zarar verme riskini azaltır

Bu teknoloji ile çok daha güvenli cerrahi yapılır. Hastaya zarar vermeden yapılabilen gözlem sayesinde daha fazla sınırlar zorlanabilir, daha özgüvenli davranıp daha çok tümör dokusu alınır.