Çocukta İştahsızlık ve Huzursuzluk

Çocukta iştahsızlık-huzursuzluk kansızlık sorunu olduğunun habercisi olabilir. Ülkemizde 0-1 yaş arası çocukların neredeyse yarısında kansızlık sorunu var. Bu sorun çocukların gelişimini-büyümesini de engelleyebilir.

Dr. Mehmet Kılıç

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı

İştahsızlık ve huzursuzluk sorunu çocukta normal olarak kabuk edilecek tablo olmaması gerekir. Tıbbi adıyla anemi yani kansızlık; kırmızı kan hücre (alyuvarların) sayısının beraber veya ayrı olarak o yaşa uygun normal değerlerin altına düşmesi sonucu oluşan bir rahatsızlıktır. Bu azalma sonucu kanın oksijen taşıma kapasitesi ve dokulara giden oksijen miktarında azalma olur. 0-1 yaş arası birçok çocuktaki kansızlık eğer dikkat edilmez ve önlem alınmazsa bu sorun büyüyerek tehlikeli boyutlara ulaşabilir.

Çocuklarda kansızlığın 3 ana nedeni vardır. Birincisi yapım azlığı, ikincisi yıkım fazlalığı, üçüncüsü de kan kaybıdır. Kansızlık sıklığı belirli yaş gruplarına ve nedene yönelik değişmekle birlikte ülkemizde büyük çoğunluğu 0-1 yaş grubunu içeren fizyolojik anemi dediğimiz kansızlık türü görülmektedir.

Doğru beslenmeyen kız çocuklarında görülür

Eğer risk faktörü varsa her yaşta ve her cinsiyette görülen kansızlık sorunu sağlıklı bebeklik, özellikle yeterli ve dengeli beslenmeyen ergen kız çocuklarında daha yaygın görülüyor.

Kansızlık öncelikle iştahsızlık, solukluk, huzursuzluk ile kendisini belli ediyor ve kalp hızında artma, kabızlık, kilo kaybı, büyüme geriliği, davranış ve bilişsel fonksiyonlarda gerileme gibi tüm sistemleri etkileyen semptomlarla etkisini gösterir.

Tedavi nedene yönelik olmalıdır. Yapım azlığı içim farklı yıkım fazlalığı için farklı yaklaşımlar sergilenir, örneğin ülkemizde çok sık görüldüğü için demir eksikliği anemisinde bebeklere 3. ayından itibaren demir desteği sağlanır. Her yaş için en önemli olan ise dengeli ve doğru beslenmedir.

İlk 6 ay sadece anne sütü verilmeli

Çocukların yaş ve ihtiyaçlarına göre beslenmesi gerekir. Örneğin, ilk 6 ay sadece anne sütü verilir. Eğer mümkün olamıyorsa demir içeren mamalar ile beslenme sağlanmalıdır. 6. aydan sonra ek gıdalara başlanır. Yaş ilerledikçe yeşil yapraklı sebze, baklagil, kırmızı ve beyaz et, karaciğer gibi demirden zengin besinler bulunmalıdır. Demir emilimini artıran portakal, domates, limon gibi C vitamini içeren gıdalar unutulmamalıdır.

İnek sürü demir emilimini azaltır

“Süt içmek kansızlığa neden olur” görüşünün tamamen doğruyu yansıtmaz. İnek sütü demir emilimini azalttır, bu nedenle sütün, demir emilimini engellemeden içilmesini önerilir. İlk 12 ayda çocuklara zaten süt önerilmez. 1 yaşından sonra ise normal bir öğün gibi algılamayıp sindirimden sonra içilebilir. Örneğin gece yatmadan önce çocukların bir bardak süt içmesinde bir sakınca yoktur. Günlük süt alımı 500 ml’yi geçmemelidir.