Tuvalet Eğitimi Nasıl Olmalı?

Çocuklarda tuvalet eğitimi normal gelişimleri sırasında genellikle 2-3 yaşları arasında mesane kontrolünü kazanma ile başlar. Gece kontrolü ise genellikle üçüncü ya da dördüncü yıllar arasında tamamlanır.

Dr. Figen Karaceylan Çakmakçı

Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı

Tuvalet eğitimi çocuklarda en önemli süreçlerden biridir. Alt Islatma tanısı koymak için çocuk en az 5 yaşında olmalı, haftada en az 2 kez altını ıslatmalı ve diyabet, epilepsi gibi fiziksel bir hastalığı olmamalıdır.

Çocuklarda alt ıslatma genetik, mesane sorunları, gelişimsel sorunlar, hormonal etkenler, uyku evreleri ile ilgili sorun ve idrar yolu enfeksiyonu gibi biyolojik etkenlerinin yanı sıra tuvalet eğitimine erken başlama, katı tuvalet eğitimi, aile düzenindeki önemli değişiklik ve uzun süre bez kullanılması gibi psikososyal etkileri de bulunur. İdrar kaçırma, bebeklikten beri kaçırma ve en az bir yıl kuru kaldıktan sonra yeniden kaçırmaya başlama olarak görülebilir.

Tuvalet eğitiminin 2 buçuk yaşından sonra verilmesi

Tuvalet eğitimine çocuğun mesane kasları üzerindeki denetimini kazanmaya başladığı 18-24 ay civarında başlanması daha uygundur. Tuvalet eğitimi için çocukla iş birliği yapılmalıdır. Eğer çocuk bez değiştirmeye direnç göstermez, bezi kirlendiğinde haber veriyorsa tuvalete belirli aralıklarla götürülüp tuvaletini uygun yere yapması desteklenir. Çocuk tuvaletini söylemeye başlar başlamaz artık geceleri de bezsiz yatırılabilir. Tuvalet eğitimine 2,5 yaşından sonra başlanması da alt ıslatma için zemin hazırlayabilir.

5-6 yaşından önce idrar kaçırma tedavisine başlamak nadiren gereklidir

Çocuklarda idrar kaçırmayla birlikte dil, motor gerilik gibi gelişimsel ve uyku bozuklukları, dikkat eksikliği ve davranım bozukluğu, dışkı kaçırma ve anksiyete bozukluğu da görülebilir. 5-6 yaşından önce tedaviye başlamak nadiren gereklidir. Tedavi yönteminin seçimi bedensel etkenlere, çocuğun yaşına sorunun sıklığına, sonuçlarına ve tedavinin aciliyetine göre yapılır. Örneğin; çocuğun gündüz saatlerinde çamaşırının damla şeklinde sürekli ıslak olması dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun önemli bir belirtisi olabilir.

İdrar kaçırma tedavisinde birkaç teknik birlikte kullanılabilir

İdrar kaçırma tedavisinde çeşitli tekniklerden birkaçının birlikte kullanılmalıdır.

Bu teknikler kayıt tutma ve ödüllendirme, sıvı kısıtlaması ve gece uyandırma, mesane eğitim egzersizleri, sfinkter eğitim egzersizleri, aile ve çocuğa danışmanlık verilmesi ve ilaç tedavisi tekniklerinden birkaçı kullanılabilir.

Alt Islatmanın nedenleri:

Biyolojik Etkenler

* Kalıtım (Genetik)

* Mesane sorunları

* Uyku evreleri ile ilgili sorunlar

* Gelişimsel sorunlar

* Hormonal etkenler

* İdrar yolu enfeksiyonu

Psikososyal Etkenler

*Tuvalet eğitimine erken başlama, katı tuvalet eğitimi ve anne-babanın uygunsuz veya kayıtsız tutumları

* Uzun süre bez kullanılması

*Aile düzenindeki önemli değişiklikler (ailede ölümler, ayrılıklar, boşanma, geçimsizlikler, hastalıklar, kardeş doğumu)