Dersimiz Ekonomi Konumuz Stagflasyon

Ekonomik sorunlar karşısında toplum temel bilgileri hayatın içinde öğrenmek zorunda kaldı. Enflasyon, Hiperenflasyon sonrası şimdi ekonomik gündemimizde Stagflasyon var. Akademisyen- İktisatçı-Siyasetçi Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu hem eğitmen hem de siyasetçi kimliği ile durumu özetledi: “Borçlarını ödemeyenlerin sayısı artacak, yaşam standarttı daha da düşecek”

—

Ekonomi konusunda toplum olarak 7’den 70’e herkes enflasyon ve hiperenflasyonun ne olduğunu öğrendik. Ama gündemde artık stagflasyon var. Stagflasyonun ne olduğunu, hayatın içinde kişileri nasıl etkileyeceğini Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu eğitmen ve siyasetçi kimliği ile özetledi: “Borçlarını ödemeyenlerin sayısı artacak, yaşam standarttı daha da düşecek”

Yaşam standarttı niçin düşecek?

Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu stagflasyonun ekonomide neden, niçin, nasıl hissedileceğini anlattı:

“Hayat daha pahalı olacak, ekonomi daha durgun olacak, kişilerde işsizlik, kredi kartı ve ihtiyaç kredisi borçlarının artması, bunları ödeyemeyenlerin sayısının yükselmesi ile hissedilecek, buna bağlı olarak da insanların yaşam standarttı düşecek.

Enflasyon göreceli olarak hız kesmiş olsa da fiyatların artışı sürecek, bu da kişinin satın alma gücünün düşmesi anlamına gelecek ve daha az ürün alabilecek.

Eskiden borçlanma yapılabiliyordu ve hayatını sürdürebiliyordu şimdi borçlanma maliyetleri daha yüksek olduğu için bu olamayacak.

Üretim azalınca, işsizlik artar…

Stagflasyon ile marketten daha az alışveriş yapılması sonrası cirolarının düşmesi Türkiye de zaten zor durumda olan küçük işletmelerin kapanmasına kadar gidebilir.

1 Ocak 2024’te3 asgari 17 bin 2 lira iken satın alma gücü daha yüksekti ama önümüzdeki aylarda bu azalacak. Yaşam standarttı gerileyecek. Asgari ücretliler bunu çok net gördü. Stagflasyon durgunluk diğer taraftan fiyatların artmasıdır.

Kişi başına düşen gelir 13 bin dolar mı?

En düşük emekli maaşı alan kişinin aylığı yaklaşık 350 dolar ise ücret yıllık 4 bin dolar, asgari ücretli aylığı 17 bin 2 lira ise yaklaşık 500 dolar yıllık 6 bin dolar. Peki 13 bin dolar nasıl çıkıyor? Milyar dolar kazanan ile hepimizi bir havuza koyduğunuzda bu sonuç çıkar.

Ekonomik bağımsızlığımızı kazandık mı?

Dış bağımlılık değişik boyutlarda değerlendirilebilir. Bugün 500 milyar dolar dış borç var, AK Parti hükümetin başına geldiğinde 120 milyar dolardı.

İthalat yapılması istenen bir şey değildir. 2023 yılında Türkiye’nin 367 bin dolar ithalattı gerçekleşmiş.

IMF’ye borç verdik mi?

IMF Türkiye G20 ülkeleri arasında IMF borcu olan tek ülke Arjantin. IMF’ye borç verme konusu 2008-2007 yıllarında dünya ekonomisi büyük bir krize girince, 2009’da Londra büyük bir toplantı düzenlendi. Krizin derinleşmesi halinde ülkelerin IMF toplam 500 milyar dolarlık borç verilmesi kararı alındı. Bunun yüzde biri 5 milyar dolarlık kısmı Türkiye’ye düştü. Kriz çabuk atlanınca bu para ödenmedi. Bu uygulamaya geçmedi. Yani Türkiye’ye borç vermedi. Hiçbir ülke vermedi.

Türkiye’deki işsizlik tablosu

Ekonomide önemli kriter; üretebilecek yaştaki insanların ekonomide her 100 kişinin 60-65 çalışıyor olmasını gerektirir. Türkiye’de bu oran yüzde 50’nin altında 49,3 düştü.