Meslek Seçimi ve Önemi
Meslek seçimi insanın hayatında vereceği en önemli kararlardan biridir. Kişinin gelecekteki yaşam tarzını belirlenmesinde dönüm noktası olan mesleğini seçmesi; doğru ve isabetli karar vermesi tüm hayatının kalitesini ve mutluluğunu etkiler.
Sibel Çetin
Kültür2000 Koleji
Anadolu Lisesi – Fen Lisesi
Kişi için meslek kadar yaptığı iş de önemlidir. Öncelikle bu kavramların ne olduğunu bir inceleyelim;
Meslek Nedir?/ Ne Değildir?
- Meslek, mezun olduğumuz bölümün adı mıdır?
- Mezun olur olmaz deneyim kazanmadan meslek sahibi olunur mu?
- Mezun olduğumuz bölüme ilişkin iş bulamadığımız için yaptığımız herhangi bir iş veya görev midir?
- Meslek Kariyer midir?
“Meslek sahibi olmak” ve “iş yapmak” kavramları birbirinden farklıdır.
Meslek mutlaka bir okuldan mezun olmak gerekiyorsa, üniversiteden, yüksek okuldan veya meslek lisesinden mezun olduktan sonra, aldığımız diplomayı, edindiğimiz deneyimleri ve mesleki eğitimleri, profesyonel hayatımızda kendimizi de mutlu edecek bir şekilde kullanma biçimimizdir. İş yapmak ise insanın doğasında vardır. Çoğu zaman, bunun için eğitim ve öğretim gerekmez. İş, düzenli olarak yapılan bir faaliyettir. Bu faaliyet karşılığında kazanç sağlanıyorsa, meslek niteliğini alır. Örn: Boş zamanı değerlendirmek için spor yapmak bir iştir, fakat bu iş bir kazanç karşılığında sürekli yapılıyorsa, mesleki bir faaliyettir.
Çalışma yaşamında doktorluk, mühendislik, öğretmenlik, hemşirelik gibi sınırları yasalarla belirlenmiş olanların dışında kalan mesleklerin pek azı diploma ile yakından ilişkilidir. Yükseköğretim lisans programlarının çoğu, aslında belli bir konuda eğitim vermekte ise de kazandırdığı bilgi ve beceriler benzer başka alanlara da aktarılabilmektedir.
Meslek sahibi olmak, kişilerin kendi yeteneklerini ve becerilerini kullanmaları ve geliştirmeleri için bir yoldur. Kısaca, insanın kendini gerçekleştirdiği bir alandır.
Meslek seçiminde önemli olan şey, kişinin o mesleği yaparken mutlu olmasıdır. Yani, mesleki doyumu yaşamasıdır. Yaptıkları işte mutsuz olan kişiler; bir süre sonra tükenmişlik duygusu yaşamaya, psikosomatik belirtiler göstermeye ya da depresyon yaşamaya başlamaktadır.
Peki En İyi Meslek Hangisidir?
En iyi meslek bireyin özelliklerine ve koşullarına en uygun olan onu en çok tatmin edecek ve tüm yeteneklerini kullanarak kendini geliştirebileceği meslektir. Bununla ilgili çok güzel iki sözü sizlerle paylaşmak istiyorum;
- Sevdiğiniz bir işi meslek edinirseniz, hayatta bir gün dahi olsa çalışmış olmazsınız. (Konfiçyüs)
- Hayatta bir gün bile çalışmadım, hepsi keyiften ibaretti. (Edison)
Bu nedenle, kişinin özellikleriyle, seçtiği mesleğin gerektirdikleri birbiriyle uyumlu olmalıdır. Bu, mesleki doyum ve başarı için şarttır.
Bu koşullar altında meslek seçiminde iki ana değişkenden söz edilebilir: Kişinin kendisi ve mesleğin özellikleri. Günümüzde artık, meslek seçimi konusu son ana bırakılmamakta, eğitim-öğretim programları içinde, öğrencilerin gelişimsel özelliklerine uygun, meslekler ile ilgili konular ve etkinlikler bulunmaktadır.
Meslek Seçiminde Rol Oynayan Etmenler:
Meslek Seçimi Hayatımızda Neleri Etkiler ve Belirler?
- İş bulma olanağınızı,
- Başarı ve başarısızlığınızı,
- Sağlık durumunuzu,
- İşinizden hoşlanıp hoşlanmayacağınızı,
- Dünya görüşünüzü ve değer yargılarınızı,
- Toplumdaki statü ve rollerinizi belirleyecektir.
Bunun için meslek seçimini tesadüflere bırakmayın; güçlü yönlerinizi belirlemeye gayret edin. Kararınızı asla trendlere ve moda mesleklere göre vermeyin. Gelecekte hangi mesleğin geçerli olabileceğini şimdiden bilebilmek pek kolay değildir. Teknolojinin hızla gelişmekte olduğu bir dünyada, bir mesleğin belki beş ya da on yıl sonrası tahmin edilebilir. Kendinize, kişiliğinize uygun olmayan bir seçim yapmamaya özen gösterin. Neleri iyi yapabildiğinizi, hangi konularda başarılı olduğunuzu düşünün.
Kendinize Sorun ????
- Ben neler yapabilirim? (Bireyin yeteneklerinin belirlenmesi)
- Ben neleri yapmaktan hoşlanırım? (İlgi alanlarının belirlenmesi)
- Karakterim nasıl? (Kişilik özelliklerinin belirlenmesi )
- Ben ne istiyorum? (İş değerlerinin belirlenmesi)
Kişinin kendini tanımadan sevdiği ya da beğendiği kişilerin mesleğine yönelmesi ve kendisine açık olan tüm alternatifleri tanımadan seçim yapması, anne-baba beklentilerinin ön plana geçmesi, sadece toplum ve çevrenin etkisinde kalması, iş bulma açısından rahat ve popüler alanlara yönelmesi, sadece üniversite sınavını kazanmak adına kişinin kendisine uygun olmayan alanları hedeflemesi, vb. doğru meslek seçimi yapılmasını engelleyen faktörlerdir.
UNUTMAYIN;
HİÇ KİMSE SİZE NE OLMANIZ GEREKTİĞİNİ SÖYLEMEZ;
ANCAK NELER YAPABİLECEĞİNİZ KONUSUNDA FİKİR VEREBİLİR.