Sağlıklı Yaşam Sırrı Omega-3

Vücut tarafından üretilmeyen, sağlık için önemli omega-3 yağ asitlerinin, bazı bitkisel-hayvansal besinlerden ya da dışarıdan takviye olarak alınması gerekir.

Dr. Lütfi Hocaoğlu

İç Hastalıkları Uzmanı

Vücudun temel taşlarından omega-3 hastalıklarla mücadelede önemli rol oynar. Beslenme ve kalp-damar hastalıkları üzerine yapılan araştırmalar, bol miktarda balık tüketen toplumlarda, yani omega-3 yağ asitleri bakımından zengin beslenen kişilerde, kalp-damar hastalıkları, depresyon görülme oranının daha az olduğunu ortaya koyuyor.

Omega-3 Kaynakları

İnsan vücudunun yaşam boyunca omega-3 yağ asitlerine ihtiyacı vardır. Omega-3 yağ asitlerinin 3 tipi vardır: DHA (Dokoza Hekzaenoik Asit), EPA (Eikoza Pentaenoik Asit) ve ALA (Alfa Linoleik Asit). Yağlı balıklar en önemli EPA ve DHA kaynaklarıdır. EPA ve DHA vücudumuzdaki tüm hücre zarlarının yapısına katılarak, kalp-damar hastalıkları, hipertansiyon, depresyon ve birçok kronik hastalıktan korunmada yardımcı olurlar. ALA ise bitkisel kaynaklıdır, en fazla keten tohumu yağı olmak üzere ceviz, semiz otu gibi bazı yiyeceklerde bulunmaktadır.

Omega 3’ün faydalı olduğu hastalıklar

Omega-3 yağ asitlerinin faydalı olduğu hastalıkların başında; kalp-damar hastalıkları, trigliserid yüksekliği, bağışıklık sistemi gelişimi, görme bozuklukları, akne, alerjiler, alzheimer, davranış bozuklukları, demans, diyabet, egzama, enfeksiyon, enflamatuvar hastalıklar, hipertansiyon, hiperaktivite gelmektedir. Özellikle koroner arter hastalığı olanlar, kolesterol problemi yaşayan kişiler EPA ve DHA yönünden zengin beslenmelidir. Yapılan çalışmalar omega-3 ağırlıklı beslenen toplumlarda kalp krizi riskinin daha düşük olduğunu kanıtlamıştır. Ayrıca, sağlıklı gebelik ve emzirme dönemi için omega-3 desteği çok önemlidir.

Vücudun omega-3 ihtiyacı

Omega-3’lere olan ihtiyacın anne karnında başlar ve yaşam boyunca devam eder. Erişkin bir insanın günde 1-1,5 gr omega-3’e ihtiyacı vardır. Omega-3 yağ asitlerinin en önemli kaynağı balık ve balık yağıdır. Ancak balıkların türleri değiştikçe bunların omega-3 içerikleri de değişir. Günlük 1 gr omega-3 desteği alabilmek için yaklaşık 0.2-0.5 gr balık tüketmek gerekir. Ancak günlük hayatımızda her gün balık tüketmek mümkün olmayabilir. Özellikle yazın av yasağı olması dolayısıyla bu tüketim daha da azalmaktadır. Bu nedenle kaynağına güvenilen, ağır metallerden arındırılmış saf ve konsantre balık yağı ve balıklı şurup takviyeleri almak bu ihtiyacın karşılanması için önemlidir.

Balık yağı ile ilgili yanlış bilgiler

Balık yağları ile ilgili toplumda bazı yanlış bilgiler yer alıyor. Balık yağı sanılanın aksine şişmanlatmaz, karbonhidratların yağa dönüşümünü azaltır. Bir diğer yanlış bilgi ise balık yağlarının yaz mevsimindeki tüketimiyle ilgilidir. Omega-3’ler balıktan iki şekilde elde edilir; ya balığın karaciğerinden, ya da balığın sırt ve gövdesindeki yağlardan. Balığın karaciğerinden elde edilen yağlar yüksek oranda A ve D vitaminlerini içerir. Bu vitaminler yeterli miktarlarda alındığında vücut için gerekli vitaminlerdir, ancak yazın uzun süreli kullanımlarında aşırı A ve D vitamini yüklenmesi konusunda dikkatli olunmalıdır. Balığın gövdesinden elde edilen yağlar ise, A ve D vitaminlerini içermediği için yaz-kış ara vermeden güvenle kullanılabilir.