Çocuk İçin Vitamin-Mineral

Çocuk gelişim ve sağlıklı büyümesinde vitamin-mineral çok önemlidir. Başka bir deyişle çocuğun sağlık bekçileri: vitamin-minarelerdir.

Eczacı Duygu Yılmaz

Vitamin-mineral eksikliği, çocuk sağlığı yanısıra günlük yaşam ve gelişimlerini bile etkileyebilir. Ne yazık ki bazı anneler iştahsızlık ya da vitamin-mineral açısından zengin yiyecekleri sevmemesinden dolayı sorun yaşıyor.

*Çocuklar günlük öğünlerinden yeterince vitamin alabiliyorlar mı?

Çocukların günlük vitamin ve mineral ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için sağlıklı beslenmeleri çok önemli. Öğün atlamadan düzenli beslenmeleri gerekir. Ancak depolama, hazırlama, işleme ve ısı işlemleri, besinlerin içeriğindeki vitaminlerin stabilitesini etkiliyor. Besinlerin çoğu pişirilerek tüketildiğinden toplumun beslenme durumunun değerlendirilmesinde ve iyileştirilmesinde işleme, depolama, hazırlama ve pişirme sonucunda oluşan vitamin kayıp oranlarının bilinmesi gerekiyor. Bu kayıplar nedeniyle vitamin açısından zengin bir yiyecek bile bazen çocukların günlük beslenme ihtiyacını karşılamaya yetmeyebiliyor. Öte yandan hızla artan nüfus, modern ve hızlı yaşam nedeniyle uygulamaların ve alışkanlıkların değişmiş olması, yeni beslenme sorunlarının ortaya çıkmasına yol açıyor. Fast food, rafine edilmiş gıda tüketimindeki artış, taze meyve sebzelerin yerine, bekletilmiş ve stoklanmış yiyeceklerin kullanımı, beslenme eksikliğine bağlı hastalıkların oluşumuna zemin hazırlayabiliyor.

* Fast food ve abur cuburla beslenme alışkanlığı, sağlığı nasıl etkiliyor?

Fast food yiyecekler ile beslenme alışkanlığı, hızlı yaşam temposu sebebi ile doğdu ve sonra da bir endüstri ve yaşam tarzı haline geldi. Bugün özellikle ülkemizde bu tip beslenme, okul öncesi çocuklara kadar inmiş durumda. Fast food tipi beslenme, yüksek enerjili, kalorili ve besleyici değeri yeterli olmayan bir beslenme biçimi… Sağladığı kalorinin büyük bir kısmı yağlardan geliyor. Vitamin ve mineral düzeyi düşük, karbonhidrat ve tuz (sodyum) oranı yüksek bu tür yiyecekler ile beslenenlerde hipertansiyon, şişmanlık, diyabet ve pek çok sindirim sistemi hastalığının yanısıra, vitamin-mineral eksikliği problemlerinin de karşımıza çıkması olası…

* Vitamin nedir ve vitaminlerin vücudumuza yararları nelerdir?

Vitaminler, hücresel metabolik reaksiyonlar için gerekli olan, eksikliklerinde bazı sorunlara neden olan organik bileşiklerdir. Pek çok vitaminin, insan vücudu tarafından üretilemediği ya da yeterli miktarda üretilemediği için besinlerle dışarıdan sağlanması gerekir. Vitaminler, organizmada birçok biyokimyasal ve fizyolojik sürece katılarak vücudun normal çalışmasında rol oynar.

A vitamini:Enfeksiyonlara karşı direnci artırır normal büyüme, üreme, kemik, diş gelişimi ve görme için gereklidir. Sağlıklı cilt ve tırnaklara kavuşmayı sağlar.

B1 Vitamini:Kasların ve sinir sisteminin faaliyeti için gereklidir. Yetersizliğinde iştahsızlık, huzursuzluk, bellek zayıflığı ve dikkat azalması görülebilir.

B2 Vitamini: Vücudun enerji üretiminde görevi vardır, düzenli alımı önemlidir.

B3 Vitamini: Protein, yağ ve karbonhidrat metabolizması için gerekli olan bir vitamindir. B3 vitamini kan dolaşımını düzenler, sağlıklı bir deri sağlar ve santral sinir sisteminin çalışmasına yardımcı olur.

B6 Vitamini: Karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmasında yer alır. Hormonlar, kırmızı kan hücreleri, sinir hücreleri ve enzimlerin oluşumunda rol oynar.

C Vitamini:Güçlü bir antioksidandır, bağışıklık sistemini güçlendirir. Diş etlerinin ve diş sağlığının korunmasında yardımcı olur. Demirin emilimi ve kollajen yapımında görev alır.

D Vitamini: Kemik gelişimine yardımcıdır,sağlıklı diş yapısının oluşumuna ve korunmasına destek olur.

E Vitamini:Yine güçlü bir antioksidandır, serbest radikallerin hasarına karşı vücudu korur.

* Çocukların özellikle hangi mineralleri almaları gerekir?

Mineraller; büyüme ve gelişme, yaşamın sürdürülmesi ve sağlığın korunması için ihtiyaç duyduğumuz, dışarıdan almamız gereken inorganik maddelerdir. Çocukların sağlıklı büyüyebilmek için besinlerden alabilecekleri tüm minerallereyeterli oranda ihtiyaçları vardır.

Çinko:Çocukluk çağında ihtiyaç duyulan ve vücudumuzda pek çok metabolik fonksiyonun yerine getirilmesinde görevli 300’den fazla enzimin yapısında yer alan bir mineraldir. Çinko eksikliği, özellikle bağışıklık sistemini, bağırsakları ve cildi etkiliyor. Bu eksiklik çocuklarda iştahsızlık, ishal ve kilo kaybına neden oluyor. Bağışıklık sistemi etkilenen çocuklar sık sık enfeksiyon geçiriyor. Çinko eksikliği olan çocukların hastalıklara yakalanma riski artıyor. Bu çocuklarda ayrıca büyüme geriliği de görülebiliyor.

Omega-3:  IQ üzerinde olumlu etkileri saptanan omega-3, çocuklarda beyin gelişimini destekliyor, öğrenme ve konsantrasyonu olumlu yönde etkiliyor, problem çözme yeteneğini artırıyor, matematiksel zekânın, okuma, telaffuz ve yazma becerisinin artmasına da yardımcı oluyor. Tüm bunların yanısıra kalp, damarlar ve gözlerin sağlıklı gelişmesinde önemli rol oynuyor.