Gündüz Uykusu Demans Habercisi mi?

Yaş ilerledikçe uyku düzenin de değişiklikler yaşanır. Daha az uyuma, gündüz kısa süreli uyuklamalar başlar., uyku durumunda yaşanan bu değişikliğin bazen unutkanlıkla seyreden demans ve Parkinson gibi hastalıkların belirtisi olabileceğine dikkat çekiyor.

Prof. Dr. Hakan Kaynak

Uyku Bozuklukları Uzmanı

Uyku süresi kişiden kişiye farklılık gösterebildiği gibi yaşla da değişkenlik gösteriyor. Yeni doğan döneminde günün büyük bölümünü kapsayan uykunun yarıdan fazlası, hafızayla ilişkili olan ve rüya görülen REM döneminden oluşur.

Erişkin yaşlarda uyku 7-8 saat; REM döneminin uyku içinde oluşturduğu bölüm ise yüzde 50’den yüzde 25’e iner. Yaşın ilerlemesiyle uyku süresi kısalır, REM dönemlerinin oranı da giderek düşer.

Uykunun sirkadiyen ritmi (biyolojik saat) yaşla birlikte değişkenlik gösterir. Bebeklik döneminde gün içine yayılmış 6-7 uyku periyodu, erişkin yaşlarda gün içinde iki defa uykuya ve uyanıklığa eğilimli hale döner. Yaşın ilerlemesiyle uykunun bu bifazik ritmi gücünü kaybeder ve gece uykularının yerine gündüz de uyumaya başlanır. Gece uykular daha kısa ve daha sık bölünür hale döner, REM dönemleri de giderek kısalır.

Unutkanlıkla seyreden hastalıklarda kişiler gündüz uyumaya başlar 

Yaşın ilerlemesiyle ortaya çıkan ve unutkanlıkla seyreden Demans, Parkinson gibi birçok hastalık bulunur. Bu hastalıkların ilk habercisi gündüz uykusudur. Demans hastaları geceleri daha sık uyanır, daha yüzeysel uyur ve REM dönemleri kesintili olur. Bu tür hastalıkların ilerlemesi ile beyinde uykunun dönemleri ayırt edilemez hale gelir, uykular da giderek geceden gündüze kaymaya başlar. Gece uykularında sıkça kabuslar ile uyanır. Bazen de rüyalarını yaşamaya başlar. Normal şartlarda rüyaların görüldüğü REM döneminde kas gerginliği minimumdur.

Ancak yaşın ilerlediği dönemde ortaya çıkan bir grup hastalıkta REM döneminde kaslar tam olarak gevşemez, bazen kas gerginliğinde artış dönemleri gözlenir. Bu durumda hastalar rüyalarında gördükleri içeriği yaşamaya başlar. REM uykusu davranış bozukluğu denen bu hastalık başta demans ve parkinson hastalığı olmak üzere birçok unutkanlık ile gelişen hastalığın seyri sırasında görülür.