Kalp Sıcak Sevmez

Aşırı sıcak-nemli günlerde, kalp krizi geçiren veya kalp ve damar hastalığı nedeni ile yaşamını yitirenlerin sayısı artış göstermektedir.

Prof. Dr. Onur Selçuk Göksel

İ. Ü. İstanbul Tıp Fakültesi

Kalp Damar Cerrahisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

Kalp hastalarında yaz sıcakları -özellikle tansiyon veya idrar söktürücü ilaç kullanıyorsa- çok terleme ile tuz-su kaybı aşırı miktarda görülür. Bu da halsizlik, bitkinlik, kalp ritmi bozukları nedeni olabilir.

Ritm bozuklukları kalbin kan dolaşımını da etkilediği için, tuz-sıvı kaybına neden olur. Kalp, böbrek ve diğer organlardan salgılanan hormonlar vücutta istenmeyen miktarda sıvı tutulmasına neden olarak kalp yetersizliğine zemin hazırlayabilir.

Kalbin çalışma ritmi önemlidir…

Vücut ısısını sabit tutan en önemli mekanizmalardan biri cildin kan dolaşımıdır. Cildi besleyen damarlar soğukta büzüşerek, sıcakta ise genişleyerek vücuttaki ısı kaybını azaltmaya veya artırmaya çalışır. Bu durum kalbin daha fazla çalışmasını gerektirir. Kalp yetersizliği bulunan hastalarda kan akımının ağırlıklı olarak cilde yönlenmesi, hayati organlara olan kan akımının azalmasına yol açabilir. Bu durumlarda kalp hastalarında böbrek üstü bezi hormonlarının etkisiyle yüksek tansiyon da görülebilir. Bütün bu tablolarda kalp hastalarında kalp-beyin damarlarında sessiz duran damar sertliğine bağlı “plak” adını verilen lezyonların üzerine pıhtılar oturarak ölümle de sonuçlanabilecek kalpte krizi veya beyin felci (inme) gibi durumlarla karşılaşılabilir.

Kalp krizleri aşırı sıcak havalarda artış gösterir…

Tuz ve elektrolit kaybına ek olarak kanın pıhtılaşma oranının artması kalp krizi riskini tetikler. Aşırı sıcak-nemli günlerde, kalp krizi geçiren veya kalp-damar hastalığı nedeni ile yaşamını yitirenlerin sayısı artış gösterir. Aşırı sıcak dalgalarının yaşandığı yıllarda yapılan gözlemsel çalışmalarda özellikle yaşlı ve yandaş hastalıkları olan hastaların daha fazla etkilendiği görülmüştür. Bu nedenlerle yüksek tansiyon özellikle koroner kalp hastaları aşırı sıcaklardan kesinlikle kaçınmalıdır. Güneşin dik konumda olmadığı sabah erken ve akşamüzeri saatlerinde denize girmeli, bol bol su içmelidir. Güneş ışınlarının yeryüzüne en dik geldiği öğle saatlerinde alkol alımından kaçınılmalı, sık sık azar azar öğünler yenmelidir. Yağlı-ağır gıdalardan kaçınılmalı, kalp ve beynin ihtiyaç duyduğu kan akımı günün her saatinde vücutta dengeli dağılabilmesine olanak verilmelidir. Yaz ayları için tüm Akdeniz ve ülkemizde sebze-meyve seçenekleri oldukça fazladır.

Nelere dikkat edilmelidir?

Bol sıvı alımı ile terleyerek kaybedilen su miktarını geri kazandırdığı için vücut reaksiyonlarının şiddetini azalır. Aksi takdirde ani tansiyon düşme veya yükselme, böbrek fonksiyonlarında bozulmalar ortaya çıkabilir. Sıcakta damar genişlemesi arttığı için bazı grup tansiyon ilaçlarının bacakta ödem yapıcı etkisi artar. Böyle durumlarda biraz daha tuz alımı kısıtlanmalıdır. Çoğu hasta kan basıncındaki değişikliklerin farkına varamaz. Özellikle mevsim değişikliği dönemlerinde kan basıncı daha yakından izlenmelidir. Bu nedenle, yüksek tansiyonu bulunan veya idrar söktürücü ilaç kullanan hastalar sıcaklar başlamadan ilaç dozlarını hekimlerinin ayarlamaları için kontrollerini aksatmamalıdır.

Yazın günde 2-2.5 litre su tüketilmelidir…

Şalgam, meyan kökü suyu, soda, maden suyu tüketiminde dikkatli olunmalıdır. Kontrolsüz tüketim tansiyonu yükselteceği gibi, kalp yetmezliği bulgularının da tetiklenmesine yol açabilir.

Terlemeyi önleyen giysiler yerine açık renkli, rahat, bol, ince kumaşlar tercih edilmeli, şapka giyilmelidir.

Kalp hastaları yaz döneminde dikkatli olmalıdır.

Kendini iyi hissetmenin verdiği aşırı güven ile iyi hava koşullarında daha uzun-ağır eforları yapabilme yanılgısı ile sınırlarını zorlayıp, sıkı diyetlerini gevşetip ilaçlarını azaltabilir. Kesinlike bu yanılgıya düşülmemelidir. Özellikle tütün ürünlerinden zararlı reaksiyonları şiddetlendirdiği için kaçınılmalıdır.

Bol güneşli, temiz havalarda doğayla daha yakın temasta olmak psikolojik olarak da tazelenmek kalp hastalarını bedenen olduğu gibi ruhen de gençleştirir. Günde 6 gramdan fazla tuz alımı yapılmamalıdır.